Meewerken? Maak er afspraken over

Praten over de positie van de vrouw op het bedrijf is belangrijk. En na dat praten komt het notarieel vastleggen van de afspraken. Logisch, zou je denken. Toch gebeurt het nog steeds niet overal. Dat gaat goed zolang het goed gaat, maar als het mis gaat, staat ze met lege handen. Ze heeft geen vermogen opgebouwd, krijgt misschien met schulden te maken, moet verhuizen en van een bijstandsuitkering zien rond te komen. Om dergelijke scenario’s te voorkomen, is het nodig om allerlei zakelijke afspraken te maken en om die ook na te komen. Want daar hapert het nogal eens. Dan is er bijvoorbeeld wel afgesproken dat de partner de helft van de winst krijgt, maar dat moet dit aan het eind van het jaar wel verrekend worden, anders heeft ze nog steeds niets. Zo kun je in gedachten wel vermogen opbouwen, maar op papier staat er niets. En dus is er juridisch niets om op terug te vallen mocht dat nodig zijn.

“Dat de positie van vrouwen niet altijd goed geregeld is, herken ik heel erg”, zegt Willemien Koning, voorzitter van de LTO-vakgroep Vrouw en Bedrijf. “Vaak heeft ze in het begin nog een eigen baan en werkt ze thuis af en toe even mee, maar geleidelijk aan wordt dat steeds meer tot ze op een punt komt dat het echt meer is dan alleen maar wat hand- en spandiensten. Wat dan? Ga je dan in de maatschap, ga je een salaris ontvangen en hoe dan? We hebben bij LTO het project Meewerkend Partner opgezet. Daar horen informatieavonden en workshops bij. Zodra de coronaregels het toelaten, willen we die avonden weer hervatten want er leven veel vragen bij partners van agrarisch ondernemers over wat en hoe er geregeld moet worden over de zakelijke kant van je privéleven, zoals wij dat noemen.”

_{Lees verder onder foto}

Het mogen dan zakelijke gesprekken zijn, makkelijk zijn ze meestal niet. Niet alleen is de materie best ingewikkeld, ook emotioneel ligt het soms gevoelig. Vaak is er bij de oudere generatie een angst om het bedrijf te verliezen. Zij lezen ook in de media dat echtscheidingen bij boeren geen zeldzaamheid meer zijn en ze willen voorkomen dat alles wat zij in hun leven hebben opgebouwd, kapot gaat doordat het bedrijf in tweeën moet. “Het is belangrijk die angst te erkennen”, zegt Helène Roele, mediator en coach op het gebied van samenwerken en samenwerkingsverbanden. “Aan de andere kant dénken vrouwen soms ook dat hun schoonouders hen niet in het bedrijf willen, maar blijkt dat in het echt helemaal niet zo te zijn. Je moet dus geen dingen invullen voor een ander. In plaats daarvan moet je ze bespreken. Lukt dat niet? Schakel dan externe hulp in. Een coach, een adviseur, een mediator, er is veel mogelijk.” Ze benadrukt dat er niks móet. “Je hóeft niks vast te leggen, maar weet dan wel waar dat toe kan leiden. Stel dat je partner overlijdt, kun je dan op de boerderij blijven wonen? Wat moet er in dat geval met het bedrijf? Is er eventueel een opvolger die al aan de slag kan? Het zijn geen heel fijne gesprekken, maar het is wel heel goed om ze te voeren. Als je weet waar je aan toe bent, als zaken geregeld zijn, dan geeft dat heel veel rust.”