Voedingsprijzen blijven fluctueren door wisselende grondstofkosten en energie(on)zekerheid, waardoor consumenten nog steeds met hogere kosten te maken hebben. – Foto: Roel Dijkstra AlgemeenNieuws

FNLI: prijsschommelingen voeding blijven groot

Voedselinflatie neemt af, maar prijzen van voedingsmiddelen blijven fluctueren door onzekerheden zoals grondstofkosten en energie, aldus FNLI-directeur Cees-Jan Adema.

De voedselinflatie is fors afgenomen, maar de prijzen voor voedingsmiddelen zullen sterk blijven fluctueren. Dat zegt Cees-Jan Adema, directeur van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI). Voedingsmiddelen zijn en blijven duurder dan een aantal jaren geleden, en er zijn nog steeds veel factoren die tot onzekerheid leiden. Adema wijst op sterk wisselende grondstofkosten, energie(on)zekerheid, arbeid en beschikbaarheid van water. Tegelijkertijd zijn de kosten voor levensmiddelen in Nederland lager dan het gemiddelde in de Europese Unie, stelt hij.

Afgelopen jaar steeg de afzet van de Nederlandse voedingssector met 3,3% in waarde, bij een volumekrimp van 2,3%. Dat blijkt uit de door FNLI gepubliceerde monitor voor de voedingsmiddelenindustrie. De totale productiewaarde bedraagt €114,4 miljard. Daarmee is de levensmiddelenindustrie goed voor bijna een vijfde van de totale industriële productiewaarde en is het de grootste deelsector binnen de industrie. De sector was vorig jaar goed voor €67 miljard export. Dat is een groei van ruim een kwart in vergelijking met een jaar eerder. De import groeide nog sneller, met 35% tot €42 miljard. Dit levert een bijdrage aan de handelsbalans van €25 miljard, een stijging van 15%.

Lees verder onder de grafiek

Minder vacatures

Het aantal openstaande vacatures in de levensmiddelenindustrie was in het eerste kwartaal van dit jaar 10% lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Dat meldt de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) in haar monitor 2024. Er waren in het eerste kwartaal 5.600 vacatures. Als deze dalende trend doorzet, betekent dit dat de krapte op de arbeidsmarkt aan het afnemen is, aldus de FNLI.

Toch verwacht de brancheorganisatie blijvende krapte op de arbeidsmarkt. Over het hele jaar 2023 was er nog een lichte stijging in het aantal vacatures, tot een totaal van 6.200. Sinds 2013 steeg het aantal openstaande vacatures met 16% per jaar. Het totale aantal banen dat direct of indirect met deze industrie te maken heeft, is 560.000.

Stijging personeelskosten

De afgelopen jaren zijn de personeelskosten gestegen, zo blijkt ook uit de rapportage. In 2022 waren deze kosten 10% hoger dan in 2021. Gemiddeld over de elf jaar daarvoor was er een jaarlijkse stijging van 5%. De kosten per voltijds werknemer stegen in datzelfde jaar, 2022, met 0,6% naar €65.500 gemiddeld. Tussen 2021 en eind 2023 stegen de cao-lonen met 11,5%.

Nederland staat op een tweede plek in Europa als het gaat om arbeidskosten in de voedingsmiddelenindustrie, na het duurste land, Denemarken. De arbeidskosten liggen hier 90% boven het EU-gemiddelde. Het goedkoopst zijn Bulgarije en Roemenië. Overige kosten zijn sinds halverwege 2022 gestabiliseerd of gedaald. In 2023 daalden de energieprijzen, evenals de prijzen voor agro-grondstoffen.

De FNLI constateert dat Nederlandse huishoudens in juli 2024 fors meer betaalden voor bewerkte levensmiddelen dan in januari 2021: een verschil van 33,5%. Het is de grootste stijging sinds de start van de metingen in april 1986. Sterke stijgers waren zuivelproducten en oliën en vetten; fruit en alcoholhoudende dranken werden minder snel duurder. De prijsstijgingen in Nederland lagen boven het Europese gemiddelde. Desondanks bleef het prijspeil onder het Europese gemiddelde.

Prijsstijgingen

De levensmiddelenindustrie in Nederland is goed voor een productiewaarde van €114 miljard. Indirect kwam daar nog €83,2 miljard aan productiewaarde bij in andere sectoren, blijkt uit een economische impactanalyse.

En er is nog steeds groei. De totale toegevoegde waarde bedroeg in 2023 €54,4 miljard; dat is 15,5 procentpunt hoger dan een jaar eerder. Van alle productie in de levensmiddelenindustrie gaat meer dan de helft naar het buitenland.