Emissiedoelsturing verkleint stikstofopgave voor landbouw

De overstap van depositie- naar emissiedoelsturing maakt de stikstofopgave voor de landbouw kleiner, terwijl die voor de industrie juist groter wordt. Dat blijkt uit het RIVM-rapport ‘Emissies en deposities uit zones rondom Natura 2000-gebieden’ in opdracht van het ministerie van Landbouw.

Uit dit rapport blijkt ook dat er 1.853 boerenbedrijven in 250-meterzones van stikstofgevoelige natuur zitten. Dit zijn vooral melkvee- en vleeskalverbedrijven. Als onderdeel van de stikstofplannen maakt het kabinet dit jaar €200 miljoen vrij voor het innoveren, extensiveren, verplaatsen en vrijwillig stoppen van bedrijven in 250-meterzones op de Veluwe en in de Peel.

Depositie vooral op de Veluwe

In heel Nederland blijken er 1.853 agrarische bedrijven in die 250-meterzones van stikstofgevoelige natuur te zitten. Dit zijn veelal gemengde bedrijven, want uitgesplitst naar diergroep ligt het totale aantal bedrijven hoger dan die 1.853. Toch komt er wel een duidelijk beeld uit naar voren. Het gaat vooral om melkvee (717 bedrijven), overig rundvee (vooral vleeskalveren, 612 bedrijven), geiten (214 bedrijven), varkens (142 bedrijven) en in mindere mate kippen, eenden en kalkoenen (24 bedrijven).

De depositievracht, de neerslag op de natuur, is verreweg het grootst op de Veluwe. In totaal gaat het om 63% van alle deposities in Nederland. Op grote afstand gevolgd door het Drents-Friese Wold en Leggelderveld (3% totale depositie). Uitgaande van depositiebeleid in de 250-meterzones van stikstofgevoelige natuur is de landbouw verantwoordelijk voor 56 mol per hectare per jaar aan deposities.

De industrie is in datzelfde gebied goed voor 1,8 mol depositie. In dat scenario komt 97% van de deposities voor rekening van de landbouw. Als op emissiedoelen gestuurd wordt, wordt die pijn iets meer verdeeld. De landbouw komt dan in 250-meterzones uit op 3,46 kiloton stikstof per jaar, terwijl de industrie dan 0,55 kiloton noteert. Op basis van emissiebeleid zou het landbouwaandeel in de totale opgave nog steeds fors zijn, maar wel kleiner: 86%.

Emissiebeleid, landbouwopgave 0,5% lager

Uit de RIVM-cijfers blijkt ook dat het aandeel van de stikstofdeposities en -emissies in 250-meterzones van stikstofgevoelige natuur relatief beperkt is. Zowel in het geval van depositie als emissies zijn landbouw en industrie in 250-meterzones samen goed voor 4% van het totaal. Het verschil is dat bij emissiebeleid de landbouwopgave 0,5% lager wordt. Dat deel van de stikstofopgave komt dan voor rekening van de industrie.

Als de grens wordt opgerekt naar 1 kilometer van stikstofgevoelige natuur is het totale aandeel van deposities en emissies overigens nog steeds relatief beperkt. Zo’n 12% van de totale stikstofemissies vindt in deze zone plaats. Daarvan komt 9,5% voor rekening van de landbouw.