Een worst voorhouden

De situatie in de varkenshouderij is spannend. Tijd dat we de consument een worst voorhouden en gaan maken wat hij wil. De meerprijs moet wel direct naar de boer.

Het blijft spannend in de varkenshouderij. De rentabiliteit in de vleesvarkenshouderij is al meer dan 4 vier jaar beneden gemiddeld. In de zeugenhouderij kenden we in 2009 nog wel een goed jaar. Maar door de sterk gestegen voerkosten en de toch al lege portemonnee zijn de kosten moeilijk op te brengen. Ik geloof nog steeds in de varkenscyclus, maar kreeg dat recentelijk, en best wel begrijpelijk wel, voor mijn voeten gegooid door een vleesvarkenshouder. Ik maak me ook wel zorgen over de sector. Niet alleen de economische druk is groot, maar meer nog de maatschappelijke.

Het ING Economisch Bureau heeft in de afgelopen maanden op mijn verzoek de sector doorgepluisd en gezocht naar kansen. Op mijn verzoek. Daarbij bleek dat er veel studies gewijd zijn aan deze sector maar ook dat er voortgang gemaakt geboekt wordt met de ontwikkeling van productconcepten en samenwerkingsverbanden. In ons rapport blijkt niet dat de sector er economisch beter van wordt. Maar er worden wel kansen beschreven. Houdt het rapport u een worst voor?

De varkenshouder zit klem tussen voerleverancier en slachterij. Alle schakels behalve de varkenshouders realiseren goed rendement. Kennelijk betaalt de consument genoeg. Dat is toch vreemd. Een paar dubbeltjes meer en de varkenshouders zouden het goed hebben. Nee, zeg ik dan, want dan gaat de varkenscyclus weer werken – grotere productie in Europa en weer een lagere prijs – ook voor de Nederlandse producenten. Maar op dit punt valt er iets te winnen: productconcepten waar de marktwerking minder grip op heeft. Dat kan werken, maar dan moeten andere partijen in de keten wel mee willen werken om de varkenshouderij overeind te houden.

Rechtstreekse betaling aan varkenshouder

De rentabiliteit kan beter als van de opbrengst een rechtstreekse betaling gedaan wordt aan de varkenshouder. In het rapport lezen we dat de varkenshouder in de huidige ketens feitelijk niets of alleen maar de extra kosten van het concept vergoed krijgt. Dat is te weinig. Maar als er meer betaald wordt, stort de concurrentie zich ook op dat product. Afschermen van toetreding tot het concept – binnen de wettelijke kaders – is dus nodig. Zo werkt dat ook bij biologisch. Bovendien worden nu vaak nog te weinig kilo’sgrammen uit het karkas verkocht tegen meerwaarde. De kritische consument is ook selectief. Om extra inkomsten te krijgen moet de varkenshouderij deze consument letterlijk een worst voorhouden. Een worst met bijvoorbeeld één ster van de dierenbeschermingDierenbescherming. Met een kleine investering is dat haalbaar. De grondstoffen zijn nauwelijks duurder. En varkenshouders kunnen via samenwerkingsverbanden die worst laten maken. FarmFocus lijkt mij geschikt. Maar ook andere partijen zijn daartoe goed in staat.

Produceren wat kritische consument wil

De Nederlandse varkenshouderij presteert goed op gebied van dierwelzijn en zorg voor het milieu. Het is niet verstandig de lat in de varkenshouderij zo hoog te leggen, dat we de productie hier stoppen en het vlees vervolgens uit het buitenland moeten halen, waar de productievoorwaarden minder streng zijn. We kunnen laten zien dat de Nederlandse varkenshouderij produceert wat elke kritische consument wil eten. Met beelden van boer en bedrijf bij het vlees. Mijn slogan zou zijn: eten van het hele varken, varkenshaas en ham met een ster, maar ook vleeswaren en de worst.