De ziekte van Mortellaro bij melkkoeien

De ziekte van Mortellaro is een bacteriële infectie van de klauw van koeien. De infectie zit rond het balhoorn of in de tussenklauwspleet. De ziekte van Mortellaro staat ook bekend als digitale dermatitis en wordt veroorzaakt door de Treponema-bacterie die in mest voorkomt. De ziekte is zeer besmettelijk.

Symptomen zijn onder meer een ontsteking van de klauwhuid, roodheid en een aardbeiachtig uiterlijk van de laesies, die pijnlijk en stinkend kunnen zijn. Behandeling bestaat uit het schoonmaken en drogen van de klauw na het bekappen, gevolgd door een antibioticumspray en periodieke voetbaden. Preventie richt zich op een goede hygiëne en ventilatie en voeding om de weerstand van de koeien te verhogen.

De aandoening leidt tot kreupelheid en beïnvloedt daarmee zowel het dierenwelzijn van de koeien als de economische prestaties van melkveehouderijen door een verminderde melkproductie en hogere behandelkosten.

Links
- Lees meer over de ziekte van Mortellaro op de website van Boerderij.
- Lees meer over de ziekte van Mortellaro op de website van Dairy Global.

Ruud Berendsen is medewerker bij FertiPlus en behandelt in de videoreportage de klauwen van de koeien van Tom Klokman tegen onder andere de ziekte van Mortellaro. Het is de eerste keer dat veehouder Klokman in Ruurlo (Gld.) deze vrij nieuwe service gebruikt.

Meer videoreportages over de melkveehouderij vind je in het YouTube-kanaal van Boerderij.

Wat veroorzaakt de ziekte van Mortellaro?

De ziekte van Mortellaro wordt veroorzaakt door verschillende bacteriën, waarbij Treponema-bacteriën de belangrijkste rol spelen. Daarnaast kunnen andere bacteriën, zoals Fusobacterium necrophorum en Dichelobacter nodosus, bijdragen aan de ernst van de infectie. De ziekte is zeer besmettelijk en verspreidt zich snel binnen een koppel koeien.

Mortellaro ontstaat in vochtige en organisch vervuilde omgevingen, zoals op met mest en urine vervuilde stalvloeren. Dit soort omstandigheden zorgen ervoor dat de bacteriën zich gemakkelijk kunnen verspreiden en overleven, vooral als hygiëne en ventilatie onvoldoende zijn. Ook een hoge dierdichtheid en een gebrekkige klauwverzorging vergroten de kans op infectie.

De bacteriën dringen via de huid binnen, vooral in de tussenklauwspleet of bij het balhoorn. Dit leidt tot pijnlijke laesies, die aanvankelijk als roodheid en zwelling beginnen en vervolgens kunnen uitgroeien tot stinkende, open wonden. Koeien met de aandoening vertonen vaak kreupelheid, wat een verminderde melkproductie en een lagere algehele weerstand tot gevolg heeft.

Preventie en behandeling van de ziekte van Mortellaro

Een effectieve aanpak van Mortellaro vereist preventieve maatregelen en een gerichte behandeling van zieke dieren. Belangrijke preventieve stappen zijn:

• Goede stalhygiëne: schone en droge vloeren verminderen de overlevingskans van de bacteriën.
• Regelmatige klauwverzorging: bekappen helpt om vroege signalen van infectie op te sporen en de infectiedruk te verminderen.
• Voetbaden: formalinevoetbaden kunnen preventief werken, maar lossen een bestaande infectie niet op.

Bij dieren die de infectie al hebben is behandeling mogelijk door de leasie schoon te maken en te drogen, een antibioticumspray aan te brengen en in sommige gevallen een klosje om de aangedane klauw te plaatsen en die zo te ontlasten. Een combinatie van bekappen, gebruik van klosjes en ontstekingsremmers vergroot de kans op genezing.

Mortellaro blijft een uitdaging in de melkveehouderij, vooral omdat de bacteriën die de ziekte veroorzaken goed gedijen in vochtige en vervuilde stallen. Beheersing van de aandoening vraagt om een integrale aanpak waarin hygiëne, voetbaden en klauwverzorging een rol spelen. Verder is een snelle en gerichte behandeling van geïnfecteerde koeien belangrijk om verdere verspreiding te voorkomen en de economische schade te beperken.

Links
- Mortellaro vraagt dubbele aanpak
- Combi-aanpak geeft beste kans op genezing klauwproblemen
- Preventief formalinevoetbad hoogstens nog paar jaar
- Vaker tussenklauwontsteking gemeld in Veekijker
- Kleine aanpassingen verkleinen ziekterisico's​
- Digital dermatitis: a persistent and painful infection
- Tackling digital dermatitis: Prevention and treatment strategies