‘Boze en gefrustreerde boer’

Op een middag belt ze en vertelt haar verhaal over het familiebedrijf en de gebeurtenissen die geleid hebben tot de situatie waar ze nu als gezin in zitten. Haar man – boer in hart en nieren – is de laatste jaren veranderd. Van een vrolijke en open persoonlijkheid is hij langzaam een boze en gefrustreerde man geworden. Waar hij voorheen zijn frustraties vooral een plek gaf door harder te werken reageert hij de laatste maanden steeds vaker met agressief gedrag. Dat leidde in het begin vooral tot materiële schade, maar laatste tijd is hij steeds vaker agressief tegen haar en de kinderen. De situatie wordt onhoudbaar, ze zijn ten einde raad.

Verschillende oorzaken

Als ik hoor wat de aanleiding is voor het gedrag van deze boer kan ik goed begrijpen dat hij radeloos is. Verschillende oorzaken hebben geleid tot zijn huidige gedrag: een moeilijke bedrijfsovername, een broer die met ruzie uit het bedrijf is gestapt, een buurman die zijn plannen dwarsboomt, een investering in een stal die niet goed is uitgepakt en als klap op de vuurpijl de provincie die op de stoep staat in verband met stikstof. Hij weet niet meer hoe hij moet omgaan met zijn emoties.

Misschien herken je het wel: tegenslag op tegenslag, je wordt er gek van! Wanneer houdt het eens op? Ieder mens reageert anders op veranderende situaties, moeilijkheden of tegenslagen. Er zijn mensen die hun emoties zoveel mogelijk binnen houden, mensen die zich isoleren van de buitenwereld of harder gaan werken. Sommigen zijn gevoelig voor een verslaving, anderen uiten zich -zoals in dit geval- door agressief gedrag of erger, geweld tegen mensen in hun omgeving.

Geen invloed

Het klinkt heel makkelijk, maar je bent niet altijd verantwoordelijk voor de situatie waar je in beland bent. Soms zijn er oorzaken van buitenaf waar jij als individuele boer geen of nauwelijks invloed op hebt gehad. Je bent echter wel verantwoordelijk voor jouw reactie en gedrag op de situatie waar je in zit. Agressie, bedreigingen, intimidatie of zelfs geweld zijn nooit de oplossing voor de problemen: je komt alleen maar verder vast te zitten in het moeras.

Ieder mens heeft emoties, positief en negatief. Je emoties kunnen soms zo groot zijn dat je ze niet meer onder controle hebt. Blijdschap, verdriet, boosheid of gevoelens van rouw zijn goede voorbeelden van die emoties. Emoties zijn gevoelens die in beweging zijn en om aandacht vragen. Voor veel boeren is het praten over hun gevoelens en emoties best lastig, ze zijn het niet gewend. Maar daar ligt wel een sleutel om met je gevoelens of frustraties om te kunnen gaan: het gesprek er over voeren. Lost dat gesprek wat op? Niet altijd. Maar het lucht wel op en kan escalaties zoals in het voorbeeld wat ik gaf heel vaak voorkomen.