‘Boer blijven? Wat moet ik, hoe kan ik verder?’

Al eerder hadden we erover gesproken dat hij voor zijn gevoel op een kruispunt stond in zijn bestaan als ondernemer. Boer in hart en nieren als hij is, twijfelde hij er niet over of hij wel boer wilde blijven. De vraag voor hem en zijn gezin was meer op welke manier hij boer wil zijn.

Hard werken eist tol

Want de jaren van hard werken hebben hun tol van hem geëist. Lichamelijk heeft hij zichzelf eigenlijk al te veel weggegeven. Een combinatie van fysieke klachten en druk vanuit de omgeving brachten hem op dit punt: wat moet ik, en hoe wil ik verder?

Tijdens een bijeenkomst van een studiegroep die ik begeleidde, vertelde hij de opties die hij samen met zijn vrouw had bedacht. Hij twijfelde sterk: stoppen met melken of toch doorgaan? Vreemde arbeid erbij of toch automatiseren? Hij wist het nog niet.

Nieuwe koers

Tot hij een keer ’s avonds belde: “Dik, we zijn eruit!” Opluchting en blijheid over de gemaakte keuze. Een nieuwe koers is bepaald. Nieuwe energie en moed, ondanks het rigoureuze besluit om te stoppen met melken. Want dat is nog wel even een dingetje, dat stoppen met melken.

En hij is niet de enige die met dergelijke grote vragen rondloopt: hoe moet het, hoe moet ik, of hoe moeten wij verder? Misschien geldt dat ook wel voor jou, op dit moment. En misschien grijpt de twijfel of de onmacht je wel eens naar de keel: wat moet ik nou? Keuzestress, de meeste mensen vinden dat geen fijne ervaring.

Tussen wal en schip

Regelmatig zie en spreek ik ondernemers die in zo’n fase van hun leven terecht zijn gekomen. Soms overkomt het je gewoon en lijkt er geen duidelijke aanleiding voor. Maar vaak ook niet en is de aanleiding of de reden dat je twijfelt heel duidelijk aanwijsbaar. Als twijfels je beheersen, is het gevaar aanwezig dat je tussen wal en schip terechtkomt, omdat je geen keuze wilt of durft te maken.

Want vergeet niet: geen keuze maken, is toch kiezen. Geen keuze maken, leidt tot een status quo: stilstand. En als je stilstaat, is de kans groot dat je wordt ingehaald, door bijvoorbeeld de realiteit, de overheid, je omgeving, je gezondheid…

‘Praat erover’

Waar begin je dan, als je met vragen rondloopt of twijfelt over je bedrijf? Nou, net wat de ondernemer waar ik over schreef deed: praat erover! Want dat praten is misschien wel lastig voor je, maar het lucht wel op. En het kan je helpen je gedachten op een rij te krijgen en samen eens na te denken over de opties die er zijn.

Iemand zei eens: “Bij elke deur die dichtgaat, gaat ergens anders wel een raam open.” Met andere woorden: je kunt last hebben van keuzestress en even geen oplossing weten voor jouw situatie, maar er liggen vrijwel altijd nieuwe kansen en mogelijkheden. Soms voor het oprapen en soms wat verder weg. Zit jij is zo’n situatie? Blijf er niet mee zitten en ga het gesprek aan. Wie weet waar het toe leiden kan!