Belangenorganisaties: gedeeltelijke opkoopregeling melkkoeien open in maart

De gedeeltelijke opkoopregeling voor melkkoeien om de druk op de mestmarkt te verlichten, zou in maart open moeten gaan. Dat vinden de sectororganisaties die in gesprek zijn over het maatregelenpakket. Snelle openstelling is gewenst, omdat de (nieuwe) stoppersregelingen en de afroming bij de handel in rechten niet snel genoeg effect hebben om de druk op de mestmarkt te verlagen.

Doel van het plan is om melkveehouders door de mestcrisis heen te helpen. Het plan biedt individuele boeren de mogelijkheid tegen een vergoeding van de overheid voor een periode van drie jaar tussen de 10 en 20% minder koeien op hun bedrijf te houden. In totaal heeft het mestoverschot als gevolg van de afschaffing van derogatie een omvang van de mestproductie van zo’n 100.000 tot 150.000 koeien.

Twee sporen

De gesprekken die de zeven melkveeorganisaties – LTO, NAJK, Agractie, NMV, Netwerk Grondig, Natuurweide/BioHuis, DDB en zuivelorganisatie NZO – voeren over de maatregelen richten zich op twee sporen: een opkoopregeling voor koeien door de overheid en flankerend beleid door sectororganisaties, waaronder zuivelbedrijven, voerleveranciers en banken. De sectororganisaties worden op deze manier niet direct betrokken bij de opkoop van koeien. In 2017 waren zij bij het fosfaatreductieplan wel betrokken bij de opkoop, maar dat werd hun door boeren niet in dank afgenomen.

Door de opkoopregeling en ondersteunende toekomstgerichte maatregelen nu los van elkaar te koppelen, hopen de organisaties dat het bedrijfsleven wel bereid is bij te dragen. Op welke manier is nog onderdeel van gesprek. Er wordt gedacht aan een fonds waar boeren die meedoen met de partiële opkoopregeling gebruik van kunnen maken, zodat ze ook met een lagere veebezetting voldoende mogelijkheden hebben om te kunnen investeren.

Boerenorganisaties benadrukken dat het pakket de melkveehouders door de mestcrisis heen moet helpen en dat ze kunnen blijven investeren, om zo te voorkomen dat ze gedwongen worden aan de vrijwillige beëindigingsregelingen mee te doen.

Blijvende maatregelen nodig

Landbouwminister Femke Wiersma zei vorige maand tijdens een debat in de Tweede Kamer dat ze bereid is mee te werken aan een partiële opkoopregeling, maar dat daar wel blijvende maatregelen tegenover moeten staan. Dat betekent dat fosfaatrechten doorgehaald moeten worden. De melkveeorganisaties zetten daar wel eisen tegenover: bedrijven moeten na drie jaar wel weer fosfaatrechten kunnen kopen en deelnemers aan de tijdelijke opkoopregeling moeten worden vrijgesteld van een eventuele generieke korting. Ook moet de latente stikstofruimte die ontstaat als boeren minder dieren gaan houden gegarandeerd blijven.

Vorige week werd aan de hand van actuele CBS-cijfers duidelijk dat de melkveehouderij op basis van de meest actuele prognoses in 2024 nog 5% boven het sectorale fosfaatproductieplafond zit. Om het verlaagde sectorplafond van 2025 te halen is nog een reductie van 7,6% ten opzichte van de huidige productie nodig.