Asbest op het dak was in 1985 nog populair
Relatief sterk, goedkoop en brandwerend, golfplaten van asbestcement waren enorm populair.
Deze foto is uit 1985. Als gevolg van hevig noodweer zijn de golfplaten van een stal gebroken. Het waren de jaren van de abc-golfplaten, ofwel die van asbestcement. Destijds waren er amper schuren en stallen te vinden waar ze niet op zaten. Asbestcement was relatief sterk, goedkoop en brandwerend. De keerzijde kwam pas jaren later.
Het materiaal is ouder dan je zou denken.
Cement versterken met asbest
De Oostenrijker Ludwig Hatschek kwam er in 1900 achter dat je cement kon versterken door er asbestvezels doorheen te mengen. De methode werd het Hatschek-procedé genoemd en de uitvinder vroeg er patent op aan. Hij maakte er grote platen van, voorzag de onderkant van een honingraatstructuur en duwde het geheel in een golfpatroon. Door dit alles kreeg het materiaal dusdanig veel stevigheid dat het als dakbedekking te gebruiken was. Het kwam onder de merknaam eternit op de markt. Andere landen mochten in licentie ook zulke platen produceren. Handelsnamen waren onder andere fibro, kerabest, asbestona, martinit, modernit en coverit.
Schadelijke effecten
Al in de jaren dertig van de vorige eeuw rezen er vermoedens over de schadelijke effecten van asbest op de gezondheid. Het duurde echter nog tot 1993 voor gebruik in de bouw verboden werd. Particulieren mochten het nog tot 1998 gebruiken.
Naar schatting is er in Nederland bijna 250 miljoen vierkante meter aan asbestgolfplaten geproduceerd waarvan het meeste door het bedrijf Eternit in Goor. Dat maakt nog steeds golfplaten alleen wordt er geen asbest meer bij gebruikt.
In de rubriek Zo ging het toen gaan we terug in de tijd. Boerderij bestaat al meer dan 100 jaar en aan de hand van foto's uit het archief kijken we naar de agrarische sector in de vorige eeuw. Benieuwd naar meer historie? Check het dossier Zo ging het toen.
De platen waren helemaal niet populair omdat er heel veel ongelukken mee gebeurt zijn doordat mensen er overheen liepen on er onverwachts doorzakten. Ze werden veel (bijna overal en altijd) gebruikt omdat op stal een gigantische heffing zat wat staal platen duurder maakte. Bovendien om voor de WIR subsidie in aanmerking te komen moesten er ABC platen op. Dat was op de stal in 1975 tenminste het geval.