Afrekenbare stoffenbalans in concept-Landbouwakkoord

De afrekenbare stoffenbalans komt er, als alternatief voor de huidige mestregels, aldus LTO-voorzitter Sjaak van der Tak na afloop van 20 uur lang onderhandelen over het landbouwakkoord. Het is een van de maatregelen die door boerenbelangenbehartigers de voorkeur heeft boven het stapelen van regels.

‘Doelbeleid’

Van ‘middelenbeleid’ (regels opleggen) naar ‘doelbeleid’, heet dat in Haags jargon. Ondernemers moeten op die manier meer vrijheid krijgen om op hun bedrijf doelen voor stikstofreductie of waterkwaliteit te halen. De ‘afrekenbare stoffenbalans’ wordt wel eens gezien als een uitbreiding van het vroegere Minas, dat eind jaren 90 werd ingesteld. Het verschil tussen in- en output op een bedrijf is het verlies van nutriënten, gestaafd door metingen op het bedrijf. Aan de boer de taak om dat verlies zo klein mogelijk te houden.

Minister Adema van Landbouw heeft de afgelopen tijd al in debatten en Kamerbrieven laten merken hier zeker voor open te staan. Moeilijkheden zijn het juridische aspect en de metingen. Volgens Van der Tak is de minister van plan om de afrekenbare stoffenbalans in de wet op te nemen, het ministerie is voorzichtiger.

Extra betaald krijgen

De supermarkten kwamen een paar maanden geleden al met een voorstel voor een nieuwe ‘duurzaamheidsstandaard’. Andere onderhandelaars hebben het over een ‘oranjebonus’, een extra vergoeding voor Nederlands product in de supermarkt. Weer anderen noemen het een ‘ecotaks’. Het komt allemaal op hetzelfde neer: boeren moeten extra betaald krijgen voor (duurzaam geproduceerde) vlees, melk of groenten die in Nederland (via de supermarkt) hun afzet vinden. En de banken hebben aangegeven bereid te zijn om boeren een gunstigere lening te geven voor verduurzaming op hun bedrijf.

Mestbeleid een heikel punt

Het mestbeleid is eveneens nog een heikel punt. Het kabinet wil een GVE-norm voor melkveebedrijven. Het voorstel van het ministerie is volgens LTO Nederland 1,7 GVE per hectare. Dat staat ongeveer gelijk aan de plaatsingsruimte die een melkveehouder heeft zonder derogatie. Volgens Van der Tak is die norm voor veel boeren veel te laag, de huidige bezetting is zo’n 2,8 GVE per hectare. Als alternatief wordt nu gewerkt aan een ‘graslandnorm’. Daarbij mogen boeren onder aan de streep meer koeien per hectare houden, is de verwachting van Van der Tak. De planbureau’s gaan bovenstaande afspraken doorrekenen, evenals andere punten waarover de onderhandelaars het wel eens zijn. Ook gaan de experts een aantal scenario’s van mogelijke afspraken bekijken. Deze informatie moet de onderhandelaars weer kunnen helpen bij het maken van finale afspraken.

De onderhandelaars nemen tot tot 21 juni de tijd om tot een landbouwakkoord te komen. Als er dan geen akkoord is, is het voor LTO Nederland “klaar”, heeft LTO-voorzitter Sjaak van der Tak gezegd in het radioprogramma Sven op 1. Volgens Van der Tak heeft landbouwminister Piet Adema die datum zelf voorgesteld, en kunnen ook milieuorganisaties en supermarktketens zich daarin vinden.