Foto: Canva AlgemeenOpinie

‘Zijn we te ver afgedwaald van de trias politica?’

De grondwet is er in beginsel voor bedoeld om burgers te beschermen. Toch wordt dat door agrarisch ondernemers niet op die manier ervaren.

Dit artikel is geüpdatet. De reactie van Pieter-Bas Beekman, hoofd Communicatie Raad van State, op de column van Anita Heijdra staat in het kader onderaan (red.).

Wetten voelen als inperking van onze vrijheid en vaak als betutteling. Trias Politica, oftewel de scheiding van de wetgevende, de uitvoerende en de rechtsprekende macht, zouden in een land dusdanig gescheiden moeten zijn dat zij elkaars functioneren bewaken. Het doel daarvan is de vrijheid van de burgers te vergroten.

Toeslagenaffaire

Ik vermoed dat veel lezers nu denken: daarvan zijn we in Nederland ver afgedwaald. Ik ben het daarmee eens. Het meest actuele bewijs is het kinderopvangtoeslagdrama. Kwetsbare gezinnen, die – inmiddels bewezen – door de overheid onrecht werd aangedaan, kwamen hun recht halen bij het hoogste rechtsorgaan van ons land bij geschillen tussen burgers en overheid. De Raad van State adviseert echter ook de overheid over wetgeving. Een duidelijkere vorm van belangenverstrengeling kan ik niet verzinnen.

In de toeslagenaffaire heeft de Raad van State inmiddels toegegeven dat zij dossiers van burgers soms niet eens opende omdat zij er bij voorbaat van uitgingen dat het overheidsorgaan de Belastingdienst gelijk had. De gevolgen zijn bekend, ook al kan niemand bevatten wat al deze gezinnen doormaken. Bij velen is het leed onherstelbaar.

Accepteren van de uitspraak hangt sterk samen met het gevoel dat je burgerrecht eerlijk wordt afgewogen

Mestfraudeur of I&R-fraudeur?

Ook veel agrariërs hebben voor het bankje van de Raad van State gestaan. Was je kalverenfraudeur, mestfraudeur, fosfaatfraudeur, subsidiefraudeur of I&R-fraudeur? Dan ging je, vaak vol vertrouwen, met een dikke ordner onder je arm naar Den Haag.

De meeste rechtsbijstandverzekeringen dekken geen advocaatkosten wanneer je een conflict hebt met de grote eerlijke overheid. Dus óf je verdedigde jezelf óf je betaalde de advocaat uit eigen zak. Of er recht gesproken werd, kan ik natuurlijk niet beoordelen, maar ik weet wel dat het accepteren van de uitspraak sterk samenhangt met het gevoel dat je burgerrecht eerlijk wordt afgewogen.

Bescherming en vrijheid

Volgens CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt is er een lange lijst van aangenomen wetten die nog nooit zijn ingevoerd. Maanden en soms jaren worden besteed aan punten en komma’s door Kamerleden, juristen en ambtenaren. Ik roep iedereen in dit waan-van-de-dagsysteem op om hier vanaf vandaag niet meer aan mee te werken. Bescherm ons waar nodig en geef ons onze vrijheid terug!

Reactie van Pieter-Bas Beekman, hoofd Communicatie Raad van State

Het voordeel van een columnist is dat je in je column je ongezouten mening kunt geven. Een goede columnist schrijft een prikkelend verhaal en uit kritiek. Een goede columnist zoekt daarbij de randen op. Maar een goede columnist houdt zich wel aan de juiste feiten. Daarom verbaas ik me over de column van Anita Heijdra. Nogmaals, kritiek is goed en scherpt de geest, maar er moet geen feitelijke onzin worden verkondigd.

1.  Een duidelijkere vorm van belangenverstrengeling kan ik niet verzinnen.
Dit is wel heel kort door de bocht. De Raad van State is inderdaad enerzijds wetgevingsadviseur en anderzijds hoogste bestuursrechter, maar deze taken worden uitgeoefend door twee verschillende en van elkaar gescheiden Afdelingen.
2.  In de toeslagenaffaire heeft de Raad van State inmiddels toegegeven dat zij dossiers soms niet eens opende omdat zij er bij voorbaat van uitging dat het overheidsorgaan de Belastingdienst gelijk had.
Dit is veel ernstiger verwijt en dit is bovendien apert onjuist. Hier slaat Anita Heijdra waarschijnlijk aan op het citaat van Bart Jan van Ettekoven in het interview in Trouw op 9 januari jl.: “Zo werkt het bestuursrecht in algemene zin. Dat gaat ervan uit dat overheidsinstanties rechtmatig te werk gaan en de wet uitvoeren. De rechter gaat niet uit van het falen van het hele systeem.” Van Ettekoven schetst hier in een paar zinnen een van de grondslagen van het bestuursrecht. Door dit te vertalen dat wij in zaken dossiers niet eens zouden openen, is heel kwalijk.
3.  Ook veel agrariërs hebben voor het bankje van de Raad van State gestaan. Was je kalverfraudeur, mestfraudeur, fosfaatfraudeur, subsidiefraudeur of I&R-fraudeur? Dan ging je, vaak vol vertrouwen, met een dikke ordner onder je arm naar Den Haag.
En hier slaat Anita Heijdra de plank volledig mis. Uiteraard behandelt de Afdeling bestuursrechtspraak rechtszaken waar agrariërs bij betrokken zijn, denk aan milieuvergunningen. Maar de opsomming van ‘de fraudeurs’ laat zien dat ze waarschijnlijk op andere rechtszaken doelt. Hier worden zaken opgesomd die ofwel in het strafrecht thuishoren (I&R) ofwel in hoogste instantie door het College van Beroep voor het bedrijfsleven worden behandeld. In alle gevallen behoren deze niet tot de zogenoemde rechtsmacht van de Afdeling bestuursrechtspraak en is de Afdeling bestuursrechtspraak dus niet de bevoegde rechter.

Anita, blijf prikkelende columns schrijven! Maar houd je alsjeblieft wel aan de feiten bij verwijten. Je bewijst Boerderij, dat ik als medium met goede vakinhoudelijke nieuwsberichten hoog heb zitten, er geen dienst mee.

Beheer
WP Admin