Foto: Linelle Deunk BoerenlevenAchtergrond

Wat zijn de dilemma’s van boeren?

In een nieuw programma onderzoekt Yvon Jaspers de dilemma’s van de moderne boer. Boerderij geeft alvast een voorzet.

Zondagavond is Yvon Jaspers te zien met een nieuw tv-programma: Onze boerderij. Hierin gaat het niet over de boerenliefde, maar over al die ándere verhalen die, aldus de presentatrice, ook verteld moeten worden. Over wat het werk zo mooi maakt, maar ook over wat de dilemma’s zijn.

Jelle komt in beeld, de cameraman die Lakenvelders ging houden. Zijn droom kwam uit maar de komst van fosfaatrechten maakt er misschien alsnog een einde aan. Ook boerin Agnes worstelt met de effecten van deze nieuwe wetgeving. Haar tranen van machteloze frustratie zeggen genoeg.

Wet- en regelgeving en onwetende burgers

Boerderij vroeg aan enkele andere boeren wat hún dilemma’s zijn. Twee worden met grote regelmaat genoemd: de overheid die maar blijft komen met beperkende wet- en regelgeving en onwetende burgers die zo maar van alles roepen over de landbouw. De frustratie over beide zaken is groot. Twee boeren vertellen:

Akkerbouwer Voncken: Mensen zien je niet graag komen

Willem Voncken, jonge akkerbouwer in het Limburgse Eys, vindt de mening van de maatschappij een groot dilemma en dat vooral hoe ermee om te gaan.

“De laatste tijd heeft de landbouw nogal wat imagoschade opgelopen. Fipronil, vermeende I&R-fraude met tweelingkalveren, steeds was er wel iets waardoor boeren negatief in het nieuws kwamen.”

“Pas nog las ik iets over het CLM dat riep dat boerenzwaluwen vol landbouwgif zouden zitten. Dan denk ik: zit daar soms iemand op kantoor die speciaal dit soort dingen de wereld in brengt? Ik zit vlakbij de grens met België. Daar heb je als boer nog enig aanzien maar dat is in Nederland helemaal niet zo.”

Dat gevoel wordt verstrekt door het feit dat er weinig enthousiasme is voor zijn plannen om het bedrijf vanuit het dorp naar het buitengebied te verplaatsen. “Mensen zien je niet graag komen als boer.”

‘Dat negatieve imago, waar komt het nou toch door? En wat kun je eraan doen?’

Tien jaar geleden was het nog een melkveebedrijf maar toen Willem het overnam, stootte hij de koeien af en maakte er een akkerbouwbedrijf van. Daar lag en ligt immers zijn passie. “Boer zijn is nog steeds een droom die uitkomt maar ik had niet kunnen denken dat ons imago zo negatief zou worden. Ik vind het niet alleen erg vervelend, ik vraag me ook af: waar kómt het nou toch door? En wat kun je eraan doen? De oplossing heb ik zo een-twee-drie ook niet.”

‘Je kúnt het bijna niet goed doen’

Of de programma’s van Yvon Jaspers een positieve bijdrage kunnen leveren? “Ik weet het niet. Pas was de eerste uitzending van het nieuwe seizoen van Boer Zoekt Vrouw. Op een melkgeitenbedrijf werd een geitje geboren. Twitter ontplofte meteen, hoe zielig het wel niet was dat dat lammetje meteen bij zijn moeder werd weggehaald. Je kunt het wel weer uitleggen, maar soms denk ik wel eens dat je beter niet alles kunt laten zien. Niet dat er iets te verbergen valt, maar beelden roepen altijd weer nóg meer vragen en opmerkingen op. Je kúnt het bijna niet goed doen.”


Melkveehouder Commijs: Fosfaatrechten hangen als mes boven mijn nek

Arie Commijs uit Maasdam in Zuid Holland kampt met dat andere veelgenoemde dilemma, de wetgeving.

“De regelgeving hangt als een mes boven mijn nek.” Hij doelt op de fosfaatrechten die bij hem insloegen als een bom. “We wilden uitbreiden omdat mijn zoon in 2015 ook in het bedrijf zou komen. Alles was rond, we waren een stal voor 154 koeien en een tweede melkrobot aan het zetten toen de peildatum bekend werd. Op dat moment zaten wij nog in de oude situatie van 75 melkkoeien. Met 85 hectare hebben we grond zat, maar fosfaatrechten hebben we niet. De rechtszaak die loopt, kan makkelijk twee jaar duren.”

‘In de stad verklaren ze me voor gek’

Naast het bedrijf werkt hij buiten de deur voor een grondverzetbedrijf. Zodoende komt hij ook in de stad. “Collega’s daar verklaren me voor gek dat ik zulke lange dagen maak. Het zal wel, maar zo voelt het niet. Als ik aan het einde van de middag weer naar de boerderij rijd, gaat mijn hart helemaal open.”

Hij vertelt zijn verhaal hartstochtelijk want hij is boer in hart en nieren. “Het zit in mijn DNA. Het is een levenswijze waar je 200 procent zin in moet hebben, anders hou je het niet vol, want je moet altijd paraat zijn.”

‘We hebben behoefte aan duidelijkheid en een langetermijnvisie van de overheid’

Het bedrijf overgeven aan de volgende generatie, dat is zijn doel en ondanks alles, houdt hij er vertrouwen in dat dat gaat lukken. “Als Yvon Jaspers hier op bezoek zou komen, zou ik haar zeggen dat we behoefte hebben aan duidelijkheid en een langetermijnvisie van de overheid. Nu hebben ze de lopende band zomaar ineens de andere kant op gezet. Dat kan wel, maar dan moet je tijd hebben om daarop in te spelen en die krijgen we niet. Ik voel me zo machteloos dat anderen besloten hebben wat mijn lijnen moeten zijn. Gruwelijk frustrerend is dat.”

Hij zat tegen een burn-out aan, maar inmiddels gaat het beter. Als Yvon Jaspers op zoek is naar het échte boerenleven, heeft hij wel een antwoord: “Zeg haar maar dat boer zijn nog altijd een mooi vak is, maar dat het er niet makkelijker op wordt.”

Het nieuwe tv-programma Onze boerderij is vanaf zondag 20 mei gedurende 4 zondagen te zien bij KRO-NCRV om 20.20 uur op NPO 1.

Beheer
WP Admin