Voedsel mag geen restanten thiacloprid bevatten

Resten van het gewasbeschermingsmiddel thiacloprid mogen binnenkort niet meer in voedsel zitten. De Europese Commissie werkt aan een nieuw voorstel. Thiacloprid is een insecticide uit de groep neonicotinoïden. Het gebruik is al een aantal jaar verboden in de Europese Unie, maar komt via voedsel dat geïmporteerd wordt nog wel op tafel terecht.

Het voorstel is nu dat er voortaan geen sporen (residuen) van het middel mogen worden aangetroffen in voedingsmiddelen. Dit is nu nog vaak het geval bij onder andere katoen, fruit, thee en aardappelen van buiten de EU.

Residuen ook niet meer toegestaan

Thiacloprid werd in 2020 in de Europese Unie verboden. Het is niet alleen kankerverwekkend, maar heeft ook gevolgen voor de vruchtbaarheid en kan leiden tot geboorteafwijkingen. Daarnaast is het ook zeer giftig voor bijen. Ook residuen zijn binnen de EU niet toegestaan. Echter geldt het huidige verbod niet voor residuen op sommige importproducten. Voor thee bijvoorbeeld, ligt de limiet duizend keer hoger dan de standaard. Voor aardbeien en andere bessen is dit honderd keer. Op andere producten, zoals abrikozen, kersen, tomaten en aubergines, is dit zo’n vijftig tot zeventig keer meer.

Aanvankelijk wilde de Europese Commissie het oogluikend toestaan, maar ze hebben een flinke draai gemaakt. Dat ze nu toch overstag lijken te gaan, komt onder andere door een bijzondere coalitie. Zowel milieu- als landbouworganisaties hebben stevig gelobbyd met oneerlijke concurrentie en gevaar voor de volksgezondheid als argumenten.

Ook het feit dat Frankrijk begin dit jaar al zelfstandig de import van versproducten, behandeld met thiacloprid, voor een jaar stopzette, speelde een rol. Frankrijk wil op zich wachten op uitgebreidere Europese regelgeving “om consumenten te beschermen”, maar dreigde ook anders zelfstandig de wet aan te scherpen.

Voorzichtig ook meerderheid in Nederland

Ook in Nederland lijkt zich een voorzichtige meerderheid af te tekenen voor een verbod op residuen. Begin dit jaar stelden zowel de BBB- als GroenLinks/PvdA-fracties vragen over het gebruik van thiacloprid aan minister Dijkstra (Medische Zorg).

De BBB-leden vroegen zich onder andere af of “het niet logisch zou zijn om dezelfde standaarden toe te passen op alle producten die op de Europese markt worden gebracht”. Ook zet de BBB vraagtekens bij het feit of de huidige standaarden wel voldoende zijn om de gezondheid van consumenten te beschermen. GroenLinks/PvdA uitte haar zorgen over “oneerlijke concurrentie” voor Europese boeren.

In januari stemde daarnaast een meerderheid van de Europarlementariërs voor het omlaag brengen van de nu nog toegestane residuen van thiacloprid naar het absolute minimum (de detectielimiet).

Onder deze groeiende druk buigt de Europese Commissie zich nu toch maar over opties om af te komen van alle sporen van thiacloprid. Het ontwerpvoorstel dat de Commissie deze week heeft gepresenteerd, is daarin de eerste stap. Het plan zal nu worden gepresenteerd aan de lidstaten. Afhankelijk van de uitkomsten zal het voorstel verder de Europese wetgevingsmachine ingaan.

Medeauteur: Bert van Slooten