Melkveehouders moeten wennen aan de vrije markt - Foto: Henk Riswick RundveeOpinie

‘Melkveehouders moeten wennen aan de vrije markt’

Er is veel te doen over de melkprijs. Is die wel ‘eerlijk’? Wie zal het zeggen. Feit is dat het voor melkveehouders erg wennen is op de vrije markt.

En weer is er het nodige te doen over de melkprijs. Naar aanleiding van de actie van een grote supermarkt om te proberen de inkoopprijzen omlaag te brengen, schreeuwen velen moord en brand. Een Gelderse gedeputeerde schrijft in de krant dat hij de supermarkt gaat boycotten. Een melkveehouder uit de Achterhoek krijgt veel aandacht doordat hij besluit ermee te stoppen, omdat zijn kostprijs veel hoger is dan de melkprijs.

Wat is een eerlijke prijs?

Velen vinden dat boeren een ‘eerlijke prijs’ zouden moeten krijgen voor hun producten. Ik ook. De vraag is dan natuurlijk: wat is een eerlijke prijs? In vroeger tijden werd daarover in Brussel gediscussieerd en werden – vaak na demonstraties van boeren – de landbouwprijzen vastgesteld. Achteraf een tamelijk riant stelsel, maar ook toen al waren er best boeren, bijvoorbeeld de kleintjes, die die prijzen niet ‘eerlijk’ vonden.

Vrije (wereld)markt werkt met vraag en aanbod

Dat is allemaal afgeschaft en nu zijn we overgeleverd aan de markt. Op de markt heerst het geloof dat dan als vanzelf een eerlijke prijs tot stand komt, op basis van vraag en aanbod. En aangezien die markt vaak een wereldmarkt is, hebben afzonderlijke bedrijven of individuen daar geen invloed op.

Eerlijker prijsvorming kan bijna niet, zou je zeggen, maar dan komt de volgende vraag: is de markt wel eerlijk? Vaak wordt dan gewezen op het level playing field, dat nagestreefd zou moeten worden. Op wereldschaal lijkt mij dat een illusie. We kunnen nog niet eens voorkomen dat op dit moment 50 miljoen kinderen op de vlucht zijn.

Marktmacht van grote supermarkten

Een tweede punt van kritiek is de marktmacht van de grote supermarkten, waar wat aan gedaan zou moeten worden. Onlangs kwam iemand zelfs met het idee van een voedselscheidsrechter. Maar die supermarkten kunnen toch niet zelf de prijzen bepalen? Er zitten toch ook leveranciers aan tafel, soms ook heel grote jongens.

‘Boeren moeten hun producentenorganisaties een schop onder de kont geven, maar melkveehouders hebben niet eens zo’n organisatie!’

Als de boeren zelf een vuist willen maken, zullen zij hun producentenorganisaties een schop onder de kont moeten geven. Maar de melkveehouders hebben niet eens zo’n organisatie! Die hebben zich verenigd in een brancheorganisatie waar zij met de andere marktpartijen aan tafel zitten om oude productschapstaken te kunnen blijven uitvoeren. Prima allemaal, maar dan moet je ook niet mopperen.

‘Na 50 jaar weer als ondernemer op een vrije markt opereren, dat is wel even wennen voor melkveehouders’

Misschien wel het grootste probleem is dat melkveehouders de laatste 50 jaar niet als ondernemer op een vrije markt hebben hoeven opereren. En dan is dat wel even wennen. Of toch maar weer terug naar een stevige Europese marktordening?

Een overzicht van alle melkprijzen vind je op boerderij.nl/markt.

Beheer
WP Admin