Omzet multifunctionele landbouw groeide in 2023 naar €1,7 miljard

Wageningen University & Research (WUR) schat de omzet van multifunctionele landbouw in Nederland over 2023 op €1,68 miljard. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van WUR, gebaseerd op onder andere CBS-gegevens en gegevens van brancheorganisaties en betrokkenen uit de sector.

Onder multifunctionele landbouw verstaat WUR andere activiteiten op agrarische bedrijven dan sec landbouw: boerderijverkoop, zorglandbouw, recreatie, agrarische kinderopvang, agrarisch natuurbeheer en boerderijeducatie. 37% van de agrarische bedrijven in Nederland heeft een dergelijke tweede tak.

Met name melkveebedrijven doen vaak aan multifunctionele landbouw: 37% van de bedrijven die aan multifunctionele landbouw doet, heeft ook een melkveebedrijf, 20% een bedrijf met overige graasdieren, en 16% akkerbouw.

Omzet steeg sinds 2020 met €665 miljoen

De omzet van multifunctionele landbouw is de laatste jaren fors gegroeid, constateert WUR. Dit onderzoek wordt eens in de paar jaar gedaan, de laatste keer ging over boekjaar 2020. Toen bedroeg de omzet van de multifunctionele landbouw net €1 miljard, €665 miljoen minder dan nu. Voor een deel komt dat omdat de sector groeit.

Maar er spelen ook een aantal andere factoren een rol: in 2020 was de omzet uit recreatie op boerenbedrijven fors lager als gevolg van covid. Ook nam WUR dit jaar in de boerderijverkoop voor het eerst cijfers mee van siergewassen en boompjes, die rechtstreeks vanaf de boerderij aan consumenten worden verkocht. Daarnaast zorgde de hoge inflatie ook in de multifunctionele landbouw voor hogere prijzen. In 2007 deed WUR dit onderzoek voor het eerst. Het becijferde toen dat de omzet uit multifunctionele landbouw €300 miljoen bedroeg.

18.770 bedrijven met multifunctionele landbouw

In totaal zijn er 18.770 landbouwbedrijven die aan multifunctionele landbouw doen. De grootste tak qua omzet is boerderijverkoop (€595 miljoen in 2023). De grootste tak qua aantal bedrijven is agrarisch natuurbeheer, waaraan 11.700 bedrijven doen. Volgens de WUR-data zijn er 226 boeren die aan agrarische kinderopvang doen, maar met relatief een grote omzet: €158 miljoen. De onderzoekers geven wel aan dat deze groep relatief lastig te becijferen is. Dat komt omdat een toenemend aantal ondernemers hun kinderopvang als aparte onderneming registreert.

Het aantal bedrijven met agrarisch natuurbeheer nam met 500 toe sinds de laatste peiling in 2020, naar 11.700 in 2023. Het areaal onder agrarisch natuurbeheer groeide in die periode ook: van ruim 99.000 hectare in 2020 naar 117.000 in 2023. De gemiddelde omzet per bedrijf uit agrarisch natuurbeheer nam toe tot gemiddeld €9.915 in 2023.