Redactie
Annemiek Jorritsma
freelance redacteur
Wonen en werken op hetzelfde erf, wat doet dat met de relatie tussen man en vrouw ? Janine Lardinois en Sander de Jong vertellen wat het voor hen betekent.
Janine Lardinois (34) en Sander de Jong (30) leerden elkaar kennen via Boer zoekt Vrouw. Ze wonen in Epen (L.) met hun vijftien honden op een schapenhouderij met wolwinkel, horecagelegenheid, camping en pluktuin. De 3.000 schapen die bestaan uit verschillende kuddes en drie rassen, grazen op de landerijen in het Limburgse heuvelland. Daarvan is 800 hectare in gebruik als natuurbeheer, 45 hectare is eigen grond.
Sander: ‘Ik hoef niet meer elk weekend op stap’
“We zijn allebei harde werkers, maar ook allebei planners. Ik ben nogal gedreven en werk het liefst dag en nacht. Gelukkig accepteert Janine mij zoals ik ben. Soms botst het wel als we elkaar overvragen of om hulp vragen op een moment dat dat niet helemaal uit komt. Vooral als ik al een takenlijstje in mijn hoofd heb ’s ochtends als ik wakker word. We vinden het fijn als we allebei ons eigen ding doen.
Ik kom niet van een boerenbedrijf, maar heb altijd bij veehouders en loonbedrijven gewerkt. Toen ik nog in Friesland woonde, had ik zelf ook wat grond, trekkers en machines. Van het meeste heb ik afscheid genomen sinds ik hier woon, nu anderhalf jaar. Twee nieuwe trekkers heb ik wel meegenomen. Ik zorg hier voor het maaien en kuilen. Het eerste gras maaien vind ik geweldig, maar ik ben ook altijd blij als het laatste eraf is.
Dit jaar was het een lang grasseizoen. We hebben 2.000 grote balen gemaakt die voor een deel zijn opgeslagen bij mijn schoonzus en zwager vanwege ruimtegebrek. In Friesland maakte ik al kleine hooibalen met een minipers. Hier ben ik dat weer gaan doen voor omliggende boeren. We doen zoveel mogelijk zelf hier op het bedrijf. Wat wij in één dag doen, doet een ander in drie dagen. Ik heb wel afwisseling nodig. Dan zit ik de hele dag op de trekker, de andere keer maak ik de loods vrij of bouw ik een afdak voor de balen.
Sander: ‘We doen zoveel mogelijk zelf hier op het bedrijf.’ Te veel regeltjes
Gelukkig raakt het stikstofprobleem ons momenteel nog niet. Maar ik vind wel dat er te veel regeltjes zijn waar je als boer aan moet voldoen. Dat maakt ondernemen best lastig. Het idee is dat ik hier in het bedrijf kom, maar we doen het rustig aan want we kennen elkaar nog niet zolang.
Vorig jaar waren we in Afrika op vakantie, maar dit jaar zijn we er nog niet een paar dagen tussenuit geweest. Hopelijk lukt dat nog voor de lammertijd begint, want die duurt hier vier maanden. Janine zorgt ervoor dat we op de zondagen dat het kan echt een paar uurtjes even niks doen. In het weekend vinden we het leuk om samen uit eten te gaan of wat te drinken. Ik hoef niet meer elk weekend op stap, maar laatst naar het concert van Rowwen Hèze, dat was fantastisch.”
Soms botst het als we elkaar overvragen of om hulp vragen als dat niet helemaal uit komt
Janine: ‘We werken hard, maar genieten ook’
“We zijn beiden echte ondernemers, twee typetjes die de schouders eronder zetten. Naast het houden van schapen verkopen we wol en wolmestkorrels en ontwikkelen nieuwe wolproducten, zoals isolatie en mulchmatten. Ook ons lamsvlees verkopen we in onze winkel die mijn moeder runt.
Naast onze tien personeelsleden zijn er altijd mensen op het erf. Van mei tot oktober is de camping open, we ontvangen groepen in onze horecagelegenheid en tijdens de lammetjesdagen in het voorjaar komen honderden mensen hiernaartoe.
Ik vertel graag het verhaal van de korte keten en wil alles hier zo circulair mogelijk maken. Het idee is dat mensen plukbloemen en wolmestkorrels meenemen om thuis zelf bloemen te telen. Mijn vader heeft daar niet zoveel mee, maar hij geeft mij de vrijheid om te ondernemen. Ik zoek meer de verbreding op, hij haalt met de vrachtwagen de kuddes op of brengt ze weg en doet klusjes tussendoor. Ik ben van de planning: ’s ochtends verdeel ik het personeel over de kuddes. In de zomer doe ik de boekingen en facturatie voor de camping.
Er gebeurt hier zoveel op één dag. Als personeel met vakantie is, doe ik het werk buiten en helpt Sander mij daar soms bij. In de winter voert hij de schapen in de stal, maakt machines schoon en doet het onderhoud. We maken nu alles klaar om de kuddes de winter door te helpen. Dat betekent stallen schoonmaken en vullen met stro voor het lammerseizoen, dat in december begint. In de zomer is Sander van het maaien en kuilen. Ook maait hij de camping. Toen laatst twee percelen grond van buren te koop kwam, is hij het die meteen zegt: ‘ja, dat moeten we doen.’
Janine: ‘Als personeel met vakantie is, doe ik het werk buiten en helpt Sander mij daar soms bij.’ Verbreding bedrijf
We werken hard, maar genieten ook. Anders houd je dit niet vol. Door het Europees aanbestedingsbeleid voor natuurbeheer zijn prijzen onvoorspelbaar, terwijl de kosten door blauwtongvaccinaties juist stijgen. Daarom verbreden we ons bedrijf om risico’s te spreiden.
We merken dat de samenleving verhardt. Als mensen onderweg een mank schaap zien lopen, wordt er snel geoordeeld. Dat maakt het des te belangrijker om te blijven doen waar we goed in zijn: hard werken, ondernemen en het verhaal van de korte keten delen.”
Janine: ‘We merken dat de samenleving verhardt. Als mensen onderweg een mank schaap zien lopen, wordt er snel geoordeeld.’
Boerderij
