Bij gespeende biggen moet meer gekeken worden naar microklimaat naar de functiegebieden in het hok. -Foto: Penn Communicatie VarkensNieuws

Stabieler klimaat nodig voor welzijn en gezondheid

Er is nog veel winst te behalen in het verbeteren door te sturen op stalklimaat op microniveau.

Voor het benutten van de genetische potentie, een goede gezondheid en dierwelzijn is een stabieler klimaat nodig waarbij temperatuur en luchtkwaliteit voldoet aan de behoefte van het varken. Dit is te behalen door meer luchtconditionering toe te passen. Daarnaast zijn meerdere klimaatzones in hokken met een microklimaat nodig om varkens op maat te bedienen in plaats van het macroklimaat dat nu voor de gehele stal gehanteerd wordt. Bij het slapen is bijvoorbeeld een hogere ruimtetemperatuur gewenst dan bij het eten of mesten. Dit zijn enkele conclusies van het symposium ‘Een gezond Holland stalklimaat’, georganiseerd door onder andere de POV, het ministerie van LNV en verschillende partners.

Stabiele temperatuur inkomende lucht noodzakelijk

Door nu bij dalende buitentemperaturen minder te ventileren zullen de gehaltes CO2 en NH3 in de stal oplopen. Hogere waardes zorgen ervoor dat varkens minder presteren en het rendement dus daalt. Ook temperatuurschommelingen gedurende de dag hebben invloed op de prestaties van varkens. De huidige ventilatie instellingen zijn dusdanig laag dat het in een stal bij een buitentemperatuur van nul graden toch 20 graden kan blijven. Met hogere concentraties tot gevolg. Het voorconditioneren van inkomende lucht levert een beter klimaat en stabielere temperatuur op.

Verwarmen

Het verwarmen van de inkomende lucht is een voorwaarde om zonder tocht in de stal te veroorzaken voldoende te kunnen ventileren. Verwarmen draagt ook bij aan een stabieler klimaat. Door met behulp van een aan de luchtwasser gekoppelde warmtewisselaar de inkomende lucht te verwarmen zullen de stookkosten fors gereduceerd worden. In de zomer kan de inkomende lucht met hetzelfde systeem, gekoppeld aan een chiller, gekoeld worden. Al zijn in de basis andere koelsystemen goedkoper.

Meer aandacht voor klimaatzones

Om varkens beter tegemoet te komen in hun klimaatwensen en er voor te zorgen dat de ligplaats altijd op dezelfde plek in het hok is, is meer sturen op microklimaat in de verschillende functiegebieden nodig. Daarvoor zijn meerdere klimaatzones in het hok van belang. Momenteel is eigenlijk de kraamstal de enige plek waar al min of meer met klimaatzones wordt gewerkt. Met behulp van vloerverwarming of een onderkruip wordt een microklimaat voor de biggen georganiseerd. Maar ook bij gespeende biggen zijn klimaatzones belangrijk, op die manier kan met een lagere ruimtetemperatuur en een hoger ventilatieniveau meer gestuurd worden op een gewenst lig- en mestgedrag.

Over de uitvoering van klimaatzones is nog veel discussie

Een omgevingstemperatuur in de diverse functiegebieden die meer tegemoet komt aan de behoefte van de biggen kan een betere groei opleveren en minder gezondheidsproblemen. Over de uitvoering van klimaatzones is nog veel discussie. De indeling van de hokken voor gespeende biggen en vleesvarkens zou dan op de schop moeten waarbij de ligplek niet meer midden in het hok maar aan het eind of de zijkant ligt. Een onderkruip zou een optie zijn maar veel varkenshouders zijn daar huiverig voor vanwege het risico op bevuiling en de onhandigheid van zo’n onderkruip bij controle en reiniging van de afdeling.

Meten luchtkwaliteit wordt steeds gebruikelijker

Om het stalklimaat te verbeteren worden sensoren steeds belangrijker. Inmiddels zijn er verschillende sensoren op de markt die bijdragen aan een beter stalklimaat en een betere diergezondheid. Gebruik van dergelijke sensoren loont.

Hoestmonitor Boehringer Ingelheim

De hoestmonitor van Boehringer Ingelheim detecteert hoestende varkens tot 5 dagen eerder dan dat een varkenshouder dat zelf kan. Vroege waarneming zorgt ervoor dat er eerder ingegrepen kan worden en dat behandelingen over het algemeen korter duren. Ook kan het aantal koppelbehandelingen verminderd worden. Daarnaast kan vroege detectie bijdragen aan het vinden van de oorzaak van hoestproblemen als deze niet direct aan een ziekteverwekker te relateren zijn.

Healthy Climate Monitor

Een ander systeem is de Healthy Climate Monitor, deze combineert metingen van het klimaat aan camerabeelden. Meetwaardes worden in grafieken weer gegeven en zijn te controleren met de beelden. Met deze gegevens is gerichter advies te geven over eventuele aanpassingen van het stalklimaat.

De Slimme Stal

Het derde klimaatsensorsysteem dat beschikbaar is is De Slimme Stal. Met sensoren wordt de stallucht 24/7 gemeten waarbij de metingen via mobiel, tablet of pc zijn af te lezen. De varkenshouder kan zelf instellen bij welke waardes hij een alert wil ontvangen. Met de dashboards is het klimaat over langere tijd te zien.

Meer artikelen over varkensstallen lezen? Bekijk de themapagina hier.

Reacties

  1. Ergens in de jaren tachtig werd ons geleerd dat meer isolatie dan de 5cm of zo aan “Dupanel” niet “uit” kon. Met de gasprijs van toen en de prijs van bouwmaterialen zal het wat dat betreft vast wel geklopt hebben. Het belangrijkste argument om juist wel extra te isoleren werd toen en wordt ook vandaag nog kompleet over het hoofd gezien. Door twee of drie keer zoveel isolatie in een gebouw te stoppen dan in het verleden door de voorlichting werd geadviseerd was in de meeste gevallen geen verwarming meer nodig geweest! De grootste vooruitgang wordt gemaakt met de gezondheid van de dieren en de technische resultaten door ook tijdens de koudste dagen van het jaar met een hoge minimum ventilatie te kunnen draaien. Een enorme vooruitgang in gezondheid en technische resultaten is te boeken door over te schakelen naar een varkensstapel met een hoge gezondheidsstatus. Met de varkenshouderij in Nederland wordt vooral rekening gehouden met het belang van de periferie en niet zozeer met het belang van de boer.

Beheer
WP Admin