Sectororganisaties blij met kansen voor doelsturing in nieuw mestbeleid

Sectororganisaties LTO Nederland, NAJK en BO Akkerbouw reageren enthousiast over de ruimte die landbouwminister Femke Wiersma biedt voor doelsturing in het 8e actieprogramma nitraatrichtlijn.

Sectororganisaties LTO Nederland, NAJK en BO Akkerbouw reageren enthousiast over de ruimte die de landbouwminister biedt voor doelsturing in het 8e actieprogramma. Hoewel de minister aangeeft dat generieke maatregelen onvermijdbaar zijn, wil ze in het mestbeleid vanaf 2026 een ingroeipad bieden voor doelsturing. Daarbij kunnen boeren zelf bepalen welke maatregelen ze nemen om milieunormen te halen. Doelstelling is dat in het 9e actieprogramma, vanaf 2030, een afrekenbaar doelsturingssysteem komt, gebaseerd op indicatoren zoals stikstofbodemoverschot en N-mineraalmetingen.

LTO spreekt van een trendbreuk

LTO Nederland spreekt van een trendbreuk nu doelsturing een prominente plek in het nieuwe actieprogramma krijgt. “De uitwerking van doelsturing is niet zonder uitdagingen, maar de systeemomslag biedt perspectief voor zowel boeren als voor de verbetering van de waterkwaliteit.” LTO ziet in de plannen de basis voor overstap van generieke maatregelen naar een aanpak. Daarbij staan verantwoordelijkheid, ondernemerschap en individuele afrekenbaarheid centraal. De werkwijze van aanscherpende normen heeft volgens LTO te weinig tot verbetering van de waterkwaliteit geleid.

LTO vindt wel dat het nodig is om haast te maken om doelsturing succesvol in te kunnen voeren. LTO vindt dat er een systeem van doelsturing moet komen dat werkbaar is en op korte termijn impact heeft. Een nieuw systeem moet wel goed geborgd zijn, vindt LTO.

NAJK: deze koers biedt kansen

Ook NAJK is positief. “De koers die nu wordt geschetst, biedt kansen om met vakmanschap middels doelsturing zelf te werken aan de waterkwaliteit als ondernemer. De komende maanden zijn cruciaal om dit verder in te vullen”, aldus Hilde Coolman, portefeuillehouder Akkerbouw bij NAJK.

BO Akkerbouw: kans op een trendbreuk

André Hoogendijk, directeur van BO Akkerbouw, is iets voorzichtiger. Hij spreekt van ‘kans op een trendbreuk’. Hij verwacht dat de koerswijziging van het ministerie kan leiden tot een zeer gewenste verbetering van de grondwaterkwaliteit. Volgens Hoogendijk kan Nederland op basis van goede landbouwpraktijk, door slimmer te sturen met bemesting,  binnen vier jaar onder de grondwaternorm van 50 milligram nitraat per liter kunnen komen. Met het Sectorplan Nitraat zet de akkerbouw in op het meten van de overgebleven stikstof in de bodem na de teelt (N-mineraal). Daarmee kunnen boeren gaan sturen in de bemesting. Hoogendijk erkent dat het niet eenvoudig zal zijn. Maar het biedt volgens hem wel perspectief voor boeren en voor de waterkwaliteit.

Wiersma wil ondernemers in het 8e actieprogramma vanaf 2026 de keuze bieden om mee te doen met een systeem van doelsturing. Dit op basis van de N-mineraalmeting en het stikstofbodemoverschot. Doel is dat dit uiteindelijk de generieke maatregelen kan vervangen. In het huidige voorstel zou dit op zijn vroegst in 2029 kunnen.