Onderzoek: lokale keten cruciaal voor verwaarding van eigen kalf

Een pilot laat zien dat melkveehouders hun kalveren beter kunnen verwaarden met sterke, lokale samenwerkingen. Een goede afzet blijft de grootste uitdaging.

In de discussie over de toekomst van de vleeskalverhouderij noemen diverse partijen het zelf mesten van kalveren door melkveehouders als alternatief. Hier zitten de nodige haken en ogen aan, blijkt uit een tweejarige pilot van Zuivelboerderij Den Eelder, vleesveebedrijf De Walhoeve en Boerschappen. Dit project werd gepresenteerd tijdens het symposium ‘Jong rundvlees als sleutel voor een gezonde kalverketen’. In het project zijn 59 kruislingkalveren van Den Eelder tot een leeftijd van 18 maanden opgefokt en na de slacht via Boerschappen verkocht. De kalveren stonden de eerste zeven maanden in een open frontstal op stro bij Den Eelder en werden daarna afgemest bij De Walhoeve. Dit gebeurde omdat het mesten van runderen andere expertise vereist, waarover melkveehouders vaak niet beschikken. Bovendien ontbreekt het hen veelal aan tijd.

Uitdagingen in de afzet van jong rundvlees

De grootste uitdaging in het project was een goede verwaarding van de runderen. Volgens Stijn Markusse van Boerschappen is bewust gekozen voor jong rundvlees, omdat in Nederland weinig kalfsvlees wordt gegeten. Hierdoor is het economisch aantrekkelijker om runderen op 18 maanden te slachten. Met een gemiddeld karkasgewicht van 300 tot 330 kilo werd uiteindelijk 230 kilo als snippers verwerkt tot gehakt en bewerkte producten zoals worst. De runderen behaalden een classificatie van R+ tot U met een vetbedekking van 3. Uiteindelijk bleek alleen het magere achtervlees goed verkoopbaar. Voor gehakt en bewerkte producten had Boerschappen goede afzetkanalen bij verschillende instellingen.

Lokaal partnerschap voor betere afzet

Om kalveren uit de melkveehouderij goed te verwaarden, moet een veehouder sterke partners verzamelen die het verhaal achter het vlees goed kunnen vertellen. Een dergelijke keten wordt bij voorkeur lokaal opgezet. Willem van der Schans van Den Eelder twijfelt of een keten van enkele veehouders een partnerschap met een supermarkt moet aangaan. Supermarkten zijn minder ketengericht en meer productgericht.

Een goede afzet is cruciaal om rundvlees financieel aantrekkelijk te maken. Binnen het project kwam de kostprijs van een geslacht rund op €4.517,53, inclusief alle kosten vanaf de geboorte tot de verkoop van het vlees. Met een marge van 20% moet elk rund €5.421,04 opbrengen. Dit is vooral haalbaar via de foodservice, omdat rechtstreekse consumentenverkoop de prijs te hoog maakt en supermarkten weinig interesse hebben in dergelijke beperkte stromen. Een bijkomend voordeel van een meer ketengerichte verwaarding van kalveren is de CO₂-footprint. Dit voordeel is nu echter nog lastig te berekenen.