De voedselplaat voor gespeende biggen wint in 2023 de competitie Het beste idee van varkensland. Met de plaat is het mogelijk biggen op volledig roostervloer wroetmateriaal en hokverrijking aan te bieden. Tevens verbetert het beton de klauwgezondheid. Foto: Koos Groenewold VarkensNieuws

Nieuw platform helpt varkenshouderij met innovatie en netwerken

Pig Pioneers Platform brengt varkenshouders en innovators samen om ontwikkelingen te versnellen en toekomstbestendige oplossingen te realiseren.

De varkenshouderij heeft haar eigen innovatieplatform. De bijbehorende website heet www.pigpioneersplatform.nl en Mark Vossen is aangesteld als innovatie-aanjager en fungeert als gezicht van het platform, dat op 10 oktober aan de pers werd gepresenteerd. Het doel van het nieuwe platform is een netwerk creëren waar varkenshouders en mensen in de sector met goede ideeën elkaar kunnen vinden en vooruit kunnen helpen. Het platform heeft ook een etalagefunctie om de ontwikkelingen in de varkenssector met anderen te delen.

Aan een dergelijk platform is behoefte, volgens de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) en het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). Dit zijn de financiers van het initiatief. De varkenshouderij heeft nog het nodige werk te doen om de doelen te bereiken op het gebied van stikstof, klimaat, dierenwelzijn en verdienvermogen, vertelt LVVN-manager Dierlijke Agroketens en Dierenwelzijn Aldert van Eck. Mark Vossen hierover: “Als je in de sector om je heen kijkt, dan zie je dat innoveren belangrijk is. De sector is klein en de uitdagingen zijn groot.”

Het betreft innovatie in de breedste zin van het woord. Het kunnen ontwikkelingen zijn op het gebied van de markt, producten, techniek of zelfs sociaal. Bij de laatste vorm gaat het om nieuwe manieren van samenwerken. Het bestuur van de nieuw opgerichte stichting Innovatieplatform Varkenshouderij bepaalt of een idee steun verdient. In dit bestuur zitten Mark Vossen, POV-voorzitter Linda Verriet, een varkenshouder en iemand uit de periferie.

POV-platform benoemt drie innovatieroutes

Het platform heeft drie innovatieroutes benoemd: plannen vanuit de praktijk, vaak van boeren, vernieuwingen overnemen uit andere sectoren en tenslotte van bovenaf. In het laatste geval wordt een toekomstig doel benoemd en de vraag gesteld wat nodig is om dat te bereiken. Voorbeelden van route één zijn de voedselplaat, de mestband of de Bio-converter om mest te composteren. Bij route drie is sprake van vergezichten. Vossen noemt als voorbeeld oormerken die kunnen ‘lezen’ wat er in een varken omgaat. Het oormerk leest bijvoorbeeld of er sprake is van een infectie, staartbijten of dat er anderszins iets speelt bij de dieren. De informatie van het oormerk wordt centraal opgeslagen en gaat in een deep learning-machine. Bij ziekte wordt een dierenarts getipt die doelgericht het juiste dier kan behandelen. Dit is al in ontwikkeling, vertelt Vossen. Ook worden de data van bijvoorbeeld een hoestmonitor of stalsensoren al vastgelegd en uitgewerkt. In 2030 is het zover, oppert Vossen enthousiast. Vossen: “Aan arbeid is een groot tekort. En het is logisch dat een dierenarts alleen de varkens bekijkt die iets mankeren.”

Twee basisfinanciers

Het basisbudget voor de vaste kosten is afkomstig van de POV en LVVN. Verder is geld beschikbaar voor vijftien projecten, met elk een budget tussen de €3.000 en €10.000. Voor extra geld bij een groot project wordt gerekend op externe financiering, bijvoorbeeld uit de periferie. Het doel is jaarlijks vijf projecten vanuit de boerenpraktijk te ontwikkelen. Daarnaast wordt gestreefd naar vier zogeheten incubatie-ideeën. Dat is een denkrichting om een toekomstig doel te realiseren, maar dat moet nog rijpen.

POV-voorzitter Linda Verriet legt uit dat de POV eindverantwoordelijk is voor de nieuwe stichting, waar Vossen voorzitter van is. Volgens Verriet is er behoefte aan een dergelijk platform om te helpen innovaties die op het boerenerf ontspruiten praktijkrijp te krijgen. Veel goede initiatieven komen nu niet tot ontplooiing en zodoende niet beschikbaar voor de hele sector. Daarom wordt ook nauw samengewerkt met ‘Het beste idee van varkensland’ (HBIVV). Het idee van de winnaar van deze competitie krijgt doorgaans veel aandacht. Maar ook de andere innovaties kunnen veelbelovend zijn, legt Verriet uit.

In onder meer de glastuinbouw en de melkveehouderij is al een innovatieplatform. Met deze sectoren wordt samengewerkt en innovaties die landbouwbreed inzetbaar zijn, worden van elkaar overgenomen. Het doel is te komen tot een toekomstbestendige varkenshouderij door oplossingen te bieden voor maatschappelijke en sectorale thema’s. De kracht van het platform is volgens LVVN-manager Van Eck dat het vanuit de praktijk komt en dus dicht bij de sector staat. Innovatie is belangrijk voor het huidige kabinet, legt hij uit. Daarom willen ze financieren, meedenken en fungeren als klankbord.