Meest veelbelovende pink van Nederland is van Koepon

Melkveebedrijf Koepon staat bekend om haar Holstein-topgenetica. Toch was het voor herdmanager Alex Borst een aangename verrassing dat in zijn stal de meest veelbelovende pink van Nederland loopt. Koepon Gameday Range 138 (geb. datum 15-1-’22) heeft momenteel de hoogste Dairy Wellness Profit (DWP$ ) waarde van Nederland.

Veelbelovende moederlijn

De Gameday-dochter komt uit een veelbelovende moederlijn. Grootmoeder Red Range werd verkozen tot internationaal roodbonte koe van het jaar door Holstein International. Met een score van 1349 DWP$ * en 3038 TPI gaat Gameday Range 138 een mooie toekomst tegemoet. Ze heeft genetisch veel aanleg voor melkproductie in combinatie met een goede gezondheid, vruchtbaarheid en lange levensduur.

Merkertest geeft informatie die je nog niet eerder had

Borst is verantwoordelijk voor de fokkerij en werkt al sinds 2009 met genomics bij vaarskalveren. Momenteel gebruikt hij de merkertest met Clarifide Plus. “Toen genomics bij vaarskalveren mogelijk werd, zijn we direct ingestapt. Het was een nieuwe techniek waar we vertrouwen in hadden. Als je dan de boot mist, loop je achter.”

Selecteren op TPI, NM$ en DWP$

Bij het selecteren van het jongvee kijkt Borst in de basis naar TPI. “Ze moeten een bepaald basisniveau hebben. Daarnaast kijken we naar de Net Merit (NM$ ) en sinds Clarifide Plus nu ook naar de DWP$ . Die laatste is zo opgebouwd dat je in één getal kunt zien aan welke dieren je het meeste geld overhoudt.”

Levensduur is rendement

“Wat ik waardevol vind, is dat Clarifide Plus zo veel gezondheidskenmerken bevat. Die zijn belangrijk voor een lange levensduur. Levensduur is rendement en het zorgt voor een lagere CO2-voetafdruk. Hoe gezonder een koe is, hoe minder werk je aan haar hebt en hoe meer melk ze produceert.”

“Daarnaast doen we ons best om zo min mogelijk antibiotica te gebruiken. Dan wil je gezondheidsproblemen binnen je veestapel voorkomen. Je kunt met genomics nog specifiek kijken naar de aanleg voor het risico op bijvoorbeeld mastitis, ketose of kreupelheid. Voor mij is het belangrijk dat alle gezondheidskenmerken positief zijn. Die neemt de DWP$ automatisch mee.”

Volle zussen verschillen in DWP$

Van alle kalveren die op het bedrijf geboren worden, is 90% afkomstig via embryotransplantatie (ET). Er lopen acht volle zussen van Gameday Range 138 op het bedrijf. “Qua TPI zijn ze bijna allemaal gelijk, maar qua DWP$ springt deze er toch wel uit”, wijst Borst vanachter zijn computer aan. “Ze scoort voor alle gezondheidskenmerken 100+; voor mastitis 106, baarmoederontsteking 107, ketose 108 en kreupelheid 104.”

Hij vervolgt: “Er waren nog twee andere volle zussen waar we enthousiast over waren. Ze hadden allebei 2900 TPI met roodfactor. Qua DWP$ zat de een op 1180 en de ander op 700. Dat is 400 dollar verschil. In de DWP$ zitten 7 gezondheidskenmerken en daar liet de een steken vallen en de ander niet.”

Een allround exterieur met aanleg voor productie en gezondheid

Is exterieur nog belangrijk? “Met de focus op stiermoeders is het exterieur van onze koeien meer allround dan van de top showkoeien. Gemiddeld zitten we nog wel op bijna 85 punten met goede uiers en benen. Wij willen een koe die mooi in verhouding is en die veel voer kan opnemen. Exterieur blijft belangrijk, maar de combinatie met productie én gezondheid maakt het verschil om hoge levensproducties te halen.”

Praktijkproef: genetische aanleg versus melkproductie

Omdat Borst al meer dan tien jaar met genomics werkt, kon hij al een aantal keer de genomische fokwaarden vergelijken met de lijsten van koeien die aan de melk zijn. “Meest recent hebben we de hoogste 25% dieren op productie-aanleg vergeleken met de laagste 25%. In de hoogste groep was de gemiddelde melkaanleg +1900 lbs (862 kg) en de laagste groep zat op +31 lbs (14 kg). In de afgesloten 305-dagen vaarzenlijst zat de hoogste groep op 12.279 kg en de laagste groep op 10.365 kg. Zo hebben we ook dieren vergeleken voor vruchtbaarheid. Tussen de beste 10% en slechtste 10% zat 22 dagen tussenkalftijd. Dit soort resultaten zien we eigenlijk iedere keer terug. Dat bewijst voor mij dat de merkerfokwaarden kloppen.”

Topdieren genomics blijven bovenaan de ranglijst

“Wat ik geleerd heb door de jaren heen is dat je met genomics vooral groepsgewijs moet kijken. Er is altijd wel een individueel dier dat tegenvalt, bijvoorbeeld wanneer ze als kalf ziek was. Management heeft nog steeds invloed. De betrouwbaarheid van genomics is ook geen 100%, maar wel rond de 80% voor productiekenmerken.”

“Met selecteren op het oog kom je niet veel verder dan 20%. Dan ga je beslist hele goede dieren wegdoen. Door nieuwe fokwaardeberekeningen komt een dier wel eens wat lager of hoger in de ranglijst, maar de top genomische dieren blijven wel bij de besten en andersom worden de minderen nooit de toppers. De winst zit hem in het feit dat je de goede dieren aanhoudt en er minder tegenvallers aan de melk komen.”

Focus aanbrengen in fokdoel

Als je met genomics aan de slag gaat, is het belangrijk om te weten waar je de focus wilt leggen in je fokdoel. Laat je goed begeleiden, want je krijgt veel nieuwe informatie. Hier ligt de focus nu op gezondheidskenmerken, zodat onze koeien gezonder blijven en ouder worden. Natuurlijk blijven melkproductie, exterieur en vruchtbaarheid ook belangrijk en dat blijven we finetunen. Genomics zijn daarbij onmisbaar.”

MM-25378

* Genomische fokwaarden worden bepaald met miljoenen diergegevens over o.a. productie, afstamming en genomics. Het aanvullen van de database is een continu proces. Na een indexdraai kunnen de genomische fokwaarden van een individueel dier wijzigen.