Is beregenen overdag waterverspilling? Onzin, zegt hydroloog Van Bakel

Nu het water weer schaars is, laait een oude discussie op. Is beregenen overdag wel zinvol? Verdampt er dan niet nodeloos veel water, vooral bij hoge temperatuur en sterke zonnestraling? Verschillende waterschappen zijn die mening toegedaan en hebben beperkingen of zelfs verboden (‘urenverbod‘) voor beregening overdag. Andere roepen boeren en particulieren op om overdag niet te beregenen. Maar klopt dat wel?

Overdag beregenen geen waterverspilling

Volgens hydrologen niet. Twee jaar geleden deden mensen van het KNMI en Wageningen UR samen met enkele onafhankelijke hydrologen een deskstudie. Hun conclusie was helder. Het maakt niet of nauwelijks iets uit. Ja er is een paar procent meer verdamping overdag, maar zeker niet zoveel dat je het verspilling kunt noemen. Bovendien komt dat kleine beetje extra verdamping niet doordat het warmer of zonniger is, maar doordat het overdag meer waait dan ’s nachts. En wind is wel een bewezen factor. ‘Beregenen bij windkracht 4 of meer zou je moeten afraden’, stelt hydroloog Jan van Bakel, mede opsteller van het rapport uit 2020. Hij zegt bovendien dat iets meer verdamping op de ene plek gunstig is voor het gewas iets verderop, want dat profiteert van het iets hogere vochtgehalte in de lucht.

Van Bakel zegt dat er aan de inzichten op dit gebied niets veranderd is in de afgelopen twee jaar, sinds de verschijning van de studie. ‘Dat van die verdamping en verspilling bij beregenen overdag is niet waar. Ze denken dat dat water allemaal verdampt maar dat is gewoon onzin. Maar dat wil maar niet indalen.’ Hij beaamt wel dat een verbod op beregenen overdag de totale hoeveelheid onttrokken grond- of oppervlaktewater kan beperken. Puur doordat dan in totaal minder water opgepompt wordt. ‘Als dat het doel is, zeg dat dan, maar kom niet met een schijnargument aan dat beregenen overdag niet werkt.’

Koeling van gewas

Van Bakel benadrukt dat beregenen niet alleen van belang kan zijn voor de vochtvoorziening, maar vooral ook voor koeling van het gewas. Dat geldt met name ook voor gras. ‘Een uitgedroogde graszode wordt te heet en dan duurt het heel lang voor je het gras weer aan de gang hebt. Beregening is dan niet zozeer van belang om het te laten groeien, maar om de zode in leven te houden.’

Telers hoeven volgens Van Bakel ook niet bang te zijn dat het gewas een dreun krijgt van een koude plens grondwater. ‘Verkoeling is juist goed.’

Lees ook: Feiten en fabels rond beregenen