In Finsterwolde (Gr.) maakt de loonwerker op een perceel van akkerbouwer Arnold van Boven gebruik van lichte vorst begin december om wintertarwe van het ras Champion te zaaien. - Foto's: Koos van der Spek AkkerbouwNieuws

Inhaalslag nodig bij zaaien wintertarwe

Wintertarwe zaaien ging de afgelopen maanden niet of moeizaam. Akkerbouwers werken nu hard aan een inhaalslag. Die is hard nodig, want er is naar verwachting niet voldoende zaaizaad van zomergranen beschikbaar om mislukte wintertarwe te compenseren.

Het is een ongeschreven regel dat wintertarwe begin december ingezaaid moet zijn. Maar door de zeer natte omstandigheden was dat dit jaar bijna nergens haalbaar. Waar het zaaien nog op tijd (vroeg in oktober) was gelukt, bleek vervolgens het ontkiemen soms problematisch in de lange regenperiode die volgde. Bij anderen lukte het zaaien helemaal niet en was het wachten op droge dagen. Ook zaten in veel gevallen de aardappelen en bieten langer in de grond.

Spitzaaicombinaties

In het Zuidwesten ziet adjunct-directeur Ko Francke van CZAV veel akkerbouwers begin december alsnog volop aan de slag gaan met wintergranen. “Met spitzaaicombinaties zaaien telers of de loonwerkers achter het rooien van bieten of cichorei aan. Als het enigszins droog is, kan deze combinatie goed worden ingezet”, legt Francke uit. In combinatie met rotoreggen wordt de grond losgemaakt en het zaad op een wat grovere manier boven en in de grond verspreid. Daarvoor is wel meer zaaizaad nodig dan bij zaaien in oktober. CZAV ziet veel bedrijven onderling zaaigraan over en weer rijden.

Lees ook Oogst laatste percelen gaat ongekend moeizaam

Helft wintertarwe gezaaid

Ook in het Noorden zijn akkerbouwers druk bezig om op droge momenten wintertarwe te zaaien. Er is nog niet veel gezaaid, al zijn er lokaal grote verschillen, zegt directeur George Pars van Pars Graanhandel in Sint Jacobiparochie. “Daarover zijn moeilijk concrete cijfers te geven. Soms is het zaaizaad wel uitgeleverd, maar nog niet gezaaid. Je kunt wel globaal stellen dat op dit moment, medio december, iets minder dan de helft van de wintergranen in de grond zit. We hopen dat dit komende week 10 tot 20% meer zal zijn.”

Uiterste zaaperiode

Zowel CZAV als Pars richten zich nu op half januari als uiterste zaaidatum. “Doorgaans geldt 1 december als richtlijn, maar het is geen harde deadline”, zegt Francke. Ook bij Pars geldt medio januari als uiterste zaaiperiode. Daarna moeten telers wachten en in het vroege voorjaar overgaan op zomergranen.

Voor het zover is, is een flinke inhaalslag nodig, zo geven de collecteurs aan. Het is wel van belang dat er voldoende wintertarwe wordt gezaaid, want er is niet voldoende zomertarwe en -graan beschikbaar om verongelukte wintergranen later in het seizoen te compenseren met zomergranen.

Lees verder onder de foto

In oktober lukte het zaaien van tarwe op veel plaatsen nog goed. Hier wordt gerold nadat de wintertarwe is ingezaaid bij akkerbouwer Grol in Tripscompagnie (Gr.).
In oktober lukte het zaaien van tarwe op veel plaatsen nog goed. Hier wordt gerold nadat de wintertarwe is ingezaaid bij akkerbouwer Grol in Tripscompagnie (Gr.).

Zaaizaad zomergranen

Zaaizaadvermeerdering van zomertarwe en zomergerst is afgelopen zomer ook niet overal goed gegaan. Of er voldoende zaaizaad is in zomergranen, zou komend voorjaar weleens een spannende situatie kunnen opleveren, denkt Pars. “Er is veel uitwisseling tussen Noord-Europese landen van zaaigranen, maar ook in andere landen is het vermeerderen niet overal goed gelukt. Het is afwachten of we komend voorjaar voldoende zaaizaad hebben.”

Francke hoopt dat het in elk geval lukt om de vermeerderingsarealen wintertarwe en -gerst komende weken in te zaaien, zodat akkerbouwers in najaar 2024 over voldoende zaaizaad kunnen beschikken.

Voor wintertarwe die is ingezaaid maar na de opkomst is verregend, is het soms een oplossing om opnieuw te zaaien. In andere gevallen is het beter om het perceel te laten liggen en de situatie in het vroege voorjaar te beoordelen, om te zien of zomergranen beter zullen aanslaan, zegt Pars.