Zuivelsector nog niet onder indruk plannen Trump, meer kaas naar VS

Het duurt nog even voordat Donald Trump als nieuwe president van de Verenigde Staten (VS) wordt geïnstalleerd. Wel zijn er al zorgen in Europa over de voorgenomen importheffing van 10%. De zuivelsector wacht af en houdt de ontwikkelingen scherp in de gaten.

Kaas en zuivel zijn de belangrijkste exportproducten van de Nederlandse agrarische sector naar de VS. In 2023 werd voor €1,6 miljard aan zuivel richting de VS geëxporteerd op een totale agrarische export van €2,6 miljard.

De aanstelling van Trump als nieuwe president van de VS in januari brengt de belofte met zich mee dat de Europese Unie (EU) geconfronteerd wordt met hogere importheffingen. Om de Amerikaanse industrie te beschermen, wil Trump een importheffing van 10% invoeren op producten uit de EU. Op dit moment heeft de EU geen handelsverdrag met de VS, maar mag het producten tegen de laagste invoerrechten, of zelfs dutyfree, naar het land exporteren. 

Vooral meer kaas

In de eerste zeven maanden voerde de EU 78.000 ton kaas uit naar de VS. Ten opzichte van een jaar eerder is dat een toename van 15%. Frankrijk en Italië zijn de grootste kaasexporteurs naar de VS. Daarna volgt Nederlandse kaas met 10.000 ton, aldus cijfers van de Europese Commissie. De hoeveelheid Nederlandse kaas is 13% van de totale kaasimport in Noord-Amerikaanse staten. Volgens het Nederlandse ministerie van Landbouw is de vraag naar Goudse kaas toegenomen. Ook mozzarella en cheddar zijn kaassoorten die veel worden verkocht.

De Europese uitvoer van boter groeide de eerste zeven maanden van dit jaar met 11% en komt uit op 45.000 ton. Hierin spelen de Nederlandse exporteurs een bijrol. De grootste hoeveelheid gaat vanuit Ierland de oceaan over.

Duitsland grootste afnemer

De Nederlandse zuivelsector lijkt zich vooralsnog geen zorgen te maken over de mogelijke gevolgen van Amerikaanse heffingen. Want ook al gaat er best wat kaas de plas over, dit aandeel valt in het niet bij wat er naar andere landen wordt geëxporteerd. Vanuit Nederland is vorig jaar 1,7% van alle geëxporteerde kaas naar de Verenigde Staten uitgevoerd. Duitsland blijft veruit de belangrijkste handelspartner. In 2023 ging 317.000 ton kaas naar dit land, een marktaandeel van 30%. In totaal exporteerde Nederland in 2023 1,03 miljoen ton kaas naar meer dan vijftig landen.

Zuivelsector wacht af

De zuivelsector is afwachtend. ZuivelNL laat weten dat haar leden de ontwikkelingen rondom de voorgenomen verhoging van de importheffingen goed in de gaten houden, zodat adequaat gereageerd kan worden. Dat gaat volgens ZuivelNL altijd in overleg met de overheid. Ook FrieslandCampina (RFC), een van de grote exporterende Nederlandse zuivelverwerkers, is afwachtend.

Woordvoerder Jan-Willem ter Avest: “Op dit moment is het te vroeg voor een gedetailleerde reactie. De situatie rond de aanstelling van Trump en de bijbehorende beleidsplannen zijn nog volop in ontwikkeling.” RFC volgt ontwikkelingen op de voet en bekijkt of het de strategie moet aanpassen wanneer de situatie verandert.

Opvallend is dat in oktober 2019, tijdens de eerste presidentsperiode van Trump, ook importheffingen werden ingevoerd. Door corona was het effect van die heffingen moeilijk meetbaar. De vraag van Europese kaas nam in de jaren ervoor toe doordat Amerikanen meer te besteden hadden. Europese kazen zijn een luxeproduct voor Amerikanen en die zijn bereid er meer voor te betalen.