‘Het stikstofspook en het startpakket’

Opluchting bij premier Dick Schoof en landbouwminister Femke Wiersma. De ministeriële commissie Economie en Natuurherstel presenteerde vrijdag een startpakket om Nederland van het stikstofslot te halen. ‘We hebben de ambitie dat Nederland eind dit jaar van het slot afgaat’, zei Schoof. Wiersma sprak van een ‘eerste belangrijke stap en niet de laatste’. Volgens haar is het fundament gelegd om in de toekomst ‘af te rekenen met het stikstofspook’.

Enkele punten uit het startpakket: extra (geen nieuw) geld, een vrijwillige stoppersregeling en een extensiveringsregeling voor melkveehouders. Ook is dit jaar €200 miljoen beschikbaar om te innoveren, extensiveren, verplaatsen en te stoppen in 250-meterzones op de Veluwe en in de Peel. Kernpunt is de verplichting voor de landbouw om in 2035 42 tot 46% minder stikstof uit te stoten ten opzichte van 2019. Daar zitten twee interessante punten aan: vijf jaar uitstel en de definitieve koerswijziging van depositie- naar emissiedoelsturing.

‘Kan vrijwillig, drang optie’

Dit maakt de stikstofopgave voor de landbouw nog steeds loodzwaar, maar Wiersma lijkt nu vaart te willen maken. Er is €200 miljoen vrijgemaakt om een start te maken met deze doelsturing en de kritische depositiewaarde gaat voor of rond de zomer uit de wet. Daarmee is nog allerminst zeker of en hoe dit zal lukken. Er zijn vanuit juridisch perspectief genoeg beren op de weg, maar de richting wordt duidelijker.

De vraag is of minister Wiersma die tijd gegund wordt. Stikstof wordt al lang niet meer alleen met landbouw en natuur geassocieerd. Denk alleen al aan de vastlopende woningbouw. In dat kader was de uitspraak van premier Schoof tijdens zijn wekelijkse persconferentie toch verontrustend. Hij zei: ‘als vrijwillige uitkoop niet helpt, is drang een optie. Als duwtje in de goede richting.’ Dat was een veelzeggende verspreking, als het dat al was.