‘Het klimaatfonds en het X-account van Geert Wilders’

Voorzichtig groeit het momentum om toch klimaatgeld naar de landbouw door te schuiven. Aanleiding is de BBB-draai in de Eerste Kamer.

Onder druk wordt alles vloeibaar en dat is in politiek Den Haag niet anders. Het doorschuiven van €5 miljard uit het klimaatfonds naar de landbouw is daar een voorbeeld van. Dat plan, een CDA-amendement, werd 12 december in de Tweede Kamer nog door de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB afgeschoten. Het plan kreeg 52 van de benodigde 76 stemmen.

Duizenddingendoekje

Het CDA wilde met de €5 miljard, samen met oppositiepartijen GroenLinks-PvdA en ChristenUnie, het door het kabinet geschrapte transitiefonds repareren. Vooral BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas zag niets in die reparatie. Het transitiefonds was afgelopen zomer niet voor niets van tafel gegaan. Regelmatig herhaalde Van der Plas dat dit transitiefonds een ‘duizenddingendoekje’ was waarin te veel geld bestemd was voor uitkoop.

Voor andere coalitiepartijen was die discussie minder spannend. De bal lag toch al bij BBB en het landbouwministerie. Zolang de waterkwaliteit-, natuur- en klimaatdoelen maar gehaald worden. Een punt dat niet voor niets in het hoofdlijnenakkoord van dit kabinet was opgenomen. De weg naar die doelen is vooral aan de BBB dat toch zo graag het landbouwministerie wilde.

Die weg ziet er sinds een maand of twee heel anders uit. Er kwamen twee hoofdpijndossiers bij. Eerst deed de Raad van State op 18 december uitspraak dat intern salderen vergunningplichtig wordt. Later, op 22 januari, stelde de rechter Greenpeace in het gelijk in een stikstofzaak die de organisatie tegen de Staat had aangespannen. De ene zaak doet direct pijn, de andere is er eentje die op de langere termijn gaat knellen.

Druk op BBB en op Wiersma

Een ding staat vast: het kabinet moet in beweging komen. Hiertoe is al een ministeriële commissie ingesteld. De druk staat er sinds de twee rechtszaken nog meer op. Op landbouwminister Femke Wiersma, maar ook op de BBB. Die partij moet met dezelfde financiële middelen als op 12 december nog veel scherper langs de wind varen. Onder die druk worden ook bij BBB zaken vloeibaar.

Het resultaat was dinsdag terug te zien in de Eerste Kamer, waar BBB onverwachts eenzelfde CDA-motie over de €5 miljard uit het klimaatfonds wel steunde. Het leidde tot een flinke meerderheid in de senaat. Daarmee is het geld nog niet bij de landbouw. Dat moet weer in de Tweede Kamer geregeld worden. De Tweede Kamerfracties van het CDA, GroenLinks-PvdA en ChristenUnie maakten gebruik van het momentum om een dag later hun initiatiefwet hiertoe te presenteren.

De vraag is: krijgen deze partijen de coalitie nu wel mee? VVD en NSC trekken hun handen er vanaf. Zij hebben geen direct belang zolang waterkwaliteit-, natuur- en klimaatdoelen maar gehaald worden. De BBB heeft wel een belang en Kamerlid Henk Vermeer kwam al met een voorzichtige opening. De sleutel tot toegang tot het geld ligt echter bovenal bij grootste partij PVV die er ook brood in ziet. De vraag is of PVV boeren de €5 miljard gunt of er toch liever iets anders mee doet. Het X-account van Geert Wilders zal het zeggen.