‘Gevaarlijk chaos door uitstel fosfaatrechten’

Verlenging van de derogatie is verder weg dan ooit. De beer is los.

In de laatste aflevering van de fosfaatrechtensoap komt de aloude strijd tussen individueel en collectief belang weer naar boven. Die tekent het mestdossier al vanaf 1984.

Eerst onder fosfaatplafond, daarna pas rechten

Staatssecretaris Van Dam heeft kennelijk verzuimd tijdig in Brussel te checken of de invoering van het fosfaatrechtenstelsel wel strookt met Europese regels. Overheidssteun is niet altijd verboden, maar wel in het geval dat bedoeld is om te voldoen aan Europese eisen. Hier moet de fosfaatproductie onder een plafond om de derogatie veilig te stellen, de toestemming om meer met dierlijke mest te bemesten dan de nitraatrichtlijn toestaat.

De zaken liggen dus precies andersom als iedereen dacht. Het verhaal was dat de fosfaatrechten nodig zouden zijn om binnen het plafond te blijven. Nu blijkt dat Nederland pas rechten mag invoeren nadat het onder dat plafond zit.

Hoe nu verder? Zo veel is zeker; zowel de invoering van fosfaatrechten in 2018 als ook de derogatie – waar het allemaal om te doen is – staan op losse schroeven. Niets is meer zeker.

Ook van Dam sorteert hierop voor. Als klap op de vuurpijl legt hij alvast de schuld bij de melkveehouders die zijn blijven groeien. Die zijn volgens hem niet solidair naar hun collega’s. Zij zijn er de veroorzakers van dat de melkveesector de derogatie dreigt te verliezen, waarna vrijwel elke melkveehouder 60 à 80 kilo stikstof per hectare extra moet verwerken.

Hieruit blijkt nog maar eens hoever Van Dam van het boerenerf af staat. Hij begrijpt niet voor welke grote uitdagingen de familiebedrijven staan om te overleven in het post-melkquotumtijdperk.

Sector is niet in staat tot beperken fosfaatproductie

Van Dam bezweert nog dat hij in overleg met de sector is om de fosfaatproductie in 2017 te beperken, maar het verleden heeft juist geleerd dat de sector dat niet zelf aan kan. De jongste I&R-cijfers tonen weer een groei van de veestapel. Het gevaar is groot dat iedereen na dit demasqué gaat denken: na mij de zondvloed. De sturende werking van de AMvB grondgebonden groei melkveehouderij is immers onduidelijk. De stallen gaan nu vol, de eerste veehouders denken erover na koeien bij hun handelaar te bestellen.