Europese Commissie dreigt nieuwe gentechniek plantenveredeling te verbieden

De Europese Commissie dreigt nieuwe veredelingstechnieken te verbieden als het Europees Parlement zich blijft verzetten tegen het voorstel van Frans Timmermans om het gebruik van pesticiden in de land- en tuinbouw tegen 2030 te halveren. De politieke discussie bereikt, zo net voor de zomer, een kookpunt, waarbij het hard tegen hard gaat.

Meer tijd

Al lange tijd is er kritiek, met name uit de landbouwhoek, op het ambitieuze voorstel van de Europese Commissie om de gewasbeschermingsmiddelen aan banden te leggen. Woordvoerders van verschillende partijen willen meer tijd. Zodat er naar alternatieven gezocht kan worden en de productie niet in gevaar komt. Dat laatste argument is het afgelopen jaar steeds belangrijker geworden. Door de oorlog in Oekraïne bleek dat de voedselproductie in gevaar kan komen.

En nu de grote christendemocratische fractie (EVP) in het Europees Parlement heeft gezegd dat er echt meer tijd nodig is, zijn de rapen gaar bij de Commissie. Er wordt gedreigd om nieuwe technieken, die wellicht het gebruik van bestrijdingsmiddelen kunnen voorkomen, te verbieden. “Het gaat om de techniek, waarbij een stukje DNA uit een soort wordt geknipt en ergens anders ingeplakt. Planten kunnen hierdoor bijvoorbeeld resistent tegen bepaalde ziektes worden”, legt Bert Jan Ruissen (SGP) uit. Hij wil dat de Europese Commissie nog voor de zomer komt met een voorstel. Ruissen merkt merkt dat er aarzeling is bij de Brusselse beleidsmakers.

Nieuwe uitweg bedenken

Tijdens een recent debat weigerde de Commissie een datum te noemen wanneer het voorstel over wat wel en niet toegestaan is, wordt gepresenteerd. Resultaat: een boos Parlement dat de Commissie opdroeg om zo snel mogelijk met plannen te komen. “Ik zie niet wie de Europese Commissie nu precies wil treffen door zich zo op te stellen”, zegt Jan Huitema (VVD). De liberale fractie van Huitema speelt een sleutelrol in de discussie, omdat hun steun voor elk compromis nodig is. Huitema is dan ook bezig om met zijn fractie (Renew) een uitweg te bedenken.

Nieuw onderzoek van belang

Nederland is voorstander van de nieuwe techniek; ‘new genomic techniques’ genoemd. Voor het kabinet is nieuw onderzoek van essentieel belang, zodat er een weerbaarder teeltsysteem ontstaat. Dat is volgens minister Adema niet alleen goed voor de Nederlandse boeren en tuinders, maar zo kan heel Europa een rol van betekenis blijven spelen op de wereldmarkt.

Deze week vergaderen nog een aantal speciale comités in Brussel over de inhoud van het voorstel dat de Europese Commissie gaat doen. Ondertussen wordt de druk opgevoerd om de komende weken het plan op tafel te leggen. Waar normaal gesproken iedereen de tijd neemt in de Europese hoofdstad als er een politiek verschil van mening is, lijkt die tijd juist nu te ontbreken. Plannen die niet voor de zomer naar het Europees Parlement zijn gestuurd, worden zo goed als zeker niet meer aangenomen voor de komende verkiezingen (in juni 2024). “Iedereen moet er nog wat vinden, de lidstaten, het Parlement en dan moet er nog onderhandeld worden. Dat duurt wel een aantal maanden”, legt Ruissen uit. En dus speelt iedereen hoog politiek spel om z’n zin te krijgen. Eind juli begint het zomerreces in Brussel.

Medeauteur: Jan Braakman