Europa zet importheffingen op kunstmest uit Rusland en Belarus

Europa gaat extra importheffingen instellen voor kunstmest en een aantal agrarische producten uit Rusland en Belarus (Wit-Rusland). Doel is om een eind te maken aan deze importen. Een besluit hierover van de Europese Commissie moet nog goedgekeurd worden door het Europese Parlement en de Europese raad, voor het in werking gaat.

Rusland leverde in 2023 3,6 miljoen ton kunstmest aan de EU, ter waarde van €1,28 miljard. Ureum (stikstofhoudend) is de belangrijkste vorm, maar er komt ook veel fosfaat- en kalihoudende kunstmest vandaan. Dit is goed voor 25% van de totale kunstmestimport van de Unie. Wit-Rusland is een veel kleinere speler met een exportwaarde van €30 miljoen aan kunstmest. Dit land is toch meegenomen in het pakket om te voorkomen dat Russische producten via dat land alsnog naar de EU gaan onder laag tarief.

Kunstmest: in stappen naar 100% heffing

Het huidige invoertarief voor kunstmest uit beide landen is 6,5%. Dit gaat naar een peil waarop normaliter de import stil komt te liggen, voor kunstmest komt er bovenop het huidige tarief een heffing van €40 – €45 per ton, stijgend naar €315 – €430 per ton na drie jaar. Dat komt neer op een heffing van 100%.

Als de prijzen voor boeren binnen de EU te sterk stijgen als gevolg van de maatregel, dan kan de Europese Commissie ingrijpen, bijvoorbeeld door de tarievenstijging tijdelijk stil te zetten.

Agrarische producten: 50% extra heffing

De agrarische producten waar het om gaat, waren in 2023 goed voor een Europese import van 2,9 miljoen ton voor een waarde van €380 miljoen. Het gaat om nagenoeg alle agrarische producten inclusief granen. Voor deze agrarische producten komt er in een keer een extra heffing van 50% bovenop de huidige bestaande heffingen, die per productgroep verschillen.

Doel is om Europa minder afhankelijk te maken van Rusland en Wit-Rusland voor deze producten. Die afhankelijkheid maakt Europa kwetsbaar voor dreigementen uit Rusland en betekenen een risico voor de voedselzekerheid, aldus de Europese Commissie.

De importheffingen Russische kunstmest kunnen ook een stimulans zijn voor de eigen kunstmestsector, die zwaar geraakt is door de energiecrisis. Diversificatie van de markt draagt bij aan stabilisering van het aanbod en beheersing van de prijs voor de afnemers, is de gedachte.

De heffingen gelden niet voor doorvoer van Russische en Wit-Russische producten.