CBS: 17% minder zaaiuien en 20% meer aardappelen geoogst

De hectare-opbrengsten van zaaiuien waren door de slechte start en hete zomer met 44,5 ton bijna 5 ton (10%) lager dan vorig jaar. Het gemiddelde over de laatste 10 jaar was 52,2 ton per hectare. Alleen in 2018 was de opbrengst met 35,5 ton per hectare een stuk slechter.

1,2 miljoen ton zaaiuien

In combinatie met de areaalkrimp van 9% naar 27.400 hectare, komt de totale zaaiuienproductie van dit seizoen op ongeveer 1,2 miljoen ton. Hiervan is 1 miljoen ton geel en 210.000 ton rood, geeft CBS aan.

Die rode zaaiuien leverden naar verwachting 42,9 ton per hectare op van 4.900 hectare (geel was dus 22.500 hectare). De tweedejaars plantuien hebben volgens de raming gemiddeld 48,9 ton per hectare geleverd. Van een areaal van 5.800 hectare is 283.000 ton tweedejaars plantuien geoogst.

‘CBS-raming aan de lage kant’

Zowel uienteler Jaap de Zeeuw als uienzaadverkoper Jaap Jonker vinden de CBS-raming aan de lage kant. “Wij zaten met ons groepje 2 tot 3 ton hoger per hectare”, zegt De Zeeuw, teler in de Noordoostpolder en voorzitter van stichting Uienplatform, waaraan hij refereert over de gele zaaiuien. “Op het Zuidwesten hebben we niet zo goed zicht, dan moet het daar flink slechter zijn geweest. Na een koud voorjaar werd het droog en heet. En niet overal kan worden beregend. Dat kost opbrengst. Gelukkig zijn de prijzen goed.”

De Zeeuw had een groter verschil verwacht dan de 1,5 ton die nu tussen geel en rood zit. Jonker, salesmanager bij uienzaadbedrijf De Groot en Slot, zit op hetzelfde spoor als De Zeeuw. “Wij schatten de netto-opbrengst op 45 ton en dat werd in de sector al laag bevonden. Deze 44,5 ton bruto van CBS komt netto op 40 of 41 ton, wat wel echt heel weinig is.”

De hectareverdeling tussen geel en rood klopt volgens Jonker niet. “Alleen wij hebben al voor 5.000 hectare aan rode-uienzaad verkocht. En dan zijn de concullega’s er ook nog. Dat moet dus meer zijn.”

De genoemde 27.400 aan zaaiuien waarmee is gerekend, is in werkelijkheid zo’n 1.000 hectare minder. Dat zijn zaaisjalotten en moederuien. Jonker: “We schatten de zaaiuienopbrengst dit jaar net iets boven de 1,1 miljoen ton.”

Bijna 20% meer aardappelen

Opmerkelijk is het dat de aardappelen het ongeveer net zoveel beter hebben gedaan als de uien slechter. De bruto-opbrengst van consumptieaardappelen valt in 2022 naar verwachting met 3,9 miljoen ton ruim 19 % hoger uit dan vorig jaar. Het areaal consumptieaardappelen was 7,3 % groter met 76.600 hectare. Ook de hectare-opbrengsten pakken beter uit. De geschatte 51,3 ton is bijna 10% hoger dan vorig jaar.

De Zeeuw heeft een goede verklaring voor de betere consumptieaardappelprestaties: “Die kenden een mooie nagroei in september, dat scheelt echt enorm. Uien konden daar niet van profiteren.”

Wat ook zou kunnen helpen is het feit dat aardappelen in ruggen worden geteeld en zodoende wat koeler liggen en beter kunnen worden beregend.

Topjaar voor bieten

Suikerbieten leveren dit jaar heel veel tonnen per hectare, terwijl cichorei volgens het CBS juist lage opbrengsten laat zien.

Bieten leveren normaal gesproken in Nederland per hectare zo’n 83 ton wortelgewicht op. Dit jaar ligt de oogst daar volgens de voorlopige raming met 87 ton ruim boven. Daarmee is dit jaar een topper voor de suikerbieten. Alleen in recordjaar 2017 en in 2014 werd met 93,3 en 90,8 ton meer van een bunder gehaald.

De totale productie aan bietwortelen stijgt dit jaar volgens het CBS met bijna 9% naar ruim 7,1 miljoen ton. Alleen in 2017 werden nog meer bieten geproduceerd, toen bijna 8 miljoen ton bieten van het land werd gehaald. Naast de recordhoge opbrengsten was het areaal ook relatief groot met meer dan 85.000 hectare.

Dit jaar is het areaal suikerbieten met 1,3% uitgebreid naar 81.744 hectare. De productietoename is dan ook vooral het resultaat van opbrengsten die 7,4% hoger liggen dan in 2021.

17% minder cichorei

Bij cichorei is het omgekeerde het geval. Minder areaal (-8,5%) en lagere opbrengsten (-10,5%) resulteren in een productie die met 135.038 ton bijna 17% lager uitvalt dan vorig jaar. De hectare-opbrengst ligt met 38,4 ton vrijwel even laag als in 2020. Daarmee is het een slecht jaar voor cichorei, want normaal gesproken moet het gewas landelijk toch wel 43 ton per hectare opleveren. Het record ligt op 48,6 ton per hectare en dat is gerealiseerd in de oogst van 2017.

Coauteur: John Ramaker