BO Akkerbouw: strijd tegen phytophthora duur, maar effectief

Phytophthora maakt de aardappelteelt risicovol en prijzig, maar de nieuwe strategie om de ziekte te beheersen is wel effectief, stelt BO Akkerbouw.

Dankzij een effectieve aanpak zijn de schadelijkste varianten van phytophthora teruggedrongen binnen de totale populatie. Dat bleek tijdens een evaluatie van het teeltseizoen bij een expertbijeenkomst van de Taskforce Phytophthora van BO Akkerbouw. Vanwege de snelle opmars van verschillende varianten moesten aardappeltelers hun spuitschema’s dit seizoen volledig omgooien. Het blokkenschema maakte plaats voor combineren en afwisselen.

Die strategie werd eerder al door telers in Denemarken toegepast en bleek ook in Nederland succesvol. Voor 2025 blijft dan ook het advies om bespuitingen te combineren en af te wisselen. De taskforce zal het gepubliceerde kleurenschema actualiseren op basis van de middelen die dan beschikbaar zijn. Aanvullend blijft het advies om gebruik te maken van beslissingsondersteunende systemen. Hierdoor kunnen telers spuiten op het moment dat dit volgens de laatste wetenschappelijke inzichten het meest effectief is.

Ziekte sloeg sneller en harder toe dan verwacht

Het vorige seizoen leverde al grote problemen in de aardappelteelt op met phytophthora. Het was daarom geen verrassing dat de ziekte ook dit jaar hard toesloeg, maar dat gebeurde wel eerder en veel omvangrijker dan de experts hadden verwacht. De indruk is dat (latent) besmet pootgoed van het vorige seizoen slechts een deel van de oorzaak is. Met name opslagplanten lijken te hebben bijgedragen aan nieuwe besmettingsbronnen. Verder speelde het kletsnatte voorjaarsweer een belangrijke rol.

Rassen met een verbeterde resistentie zijn cruciaal voor een duurzame bestrijding van phytophthora. Hierdoor zijn fors minder bespuitingen nodig, wat bijdraagt aan een beter saldo en een lagere milieu-impact. Naast verbeterde rassen zijn hygiënemaatregelen belangrijk in een succesvolle bestrijding van phytophthora. BO Akkerbouw heeft minister Femke Wiersma van LVVN namens de sector gevraagd om de teeltvoorschriften voor phytophthora en aardappelmoeheid aan te passen.

Succesvol phytophthora bestrijden

In een afscheidsrede stelde hoogleraar Fytologie Francine Govers van Wageningen UR onlangs dat er nog veel manieren zijn om phytophthora succesvol te bestrijden. In de afgelopen jaren is daar veel moleculair onderzoek naar gedaan. Phytophthora heeft als ziekteverwekker unieke kenmerken die via technologie kunnen worden geblokkeerd. Dat biedt veel aanknopingspunten, zegt Govers. Tot nu toe is het echter wel lastig om marktpartijen daarvoor te interesseren, omdat het grote investeringen vergt.