Bladgezondheid, is de bietenteelt in gevaar?

“Achteromkijken is gemakkelijk”, wordt er vaak gezegd, maar achteromkijken is nodig om te kunnen leren en een correct, toekomstgericht plan van aanpak te bepalen. Dit geldt ook voor de bietenteelt en in het bijzonder voor bladgezondheid. In dit artikel gaan we dieper in op onze visie wat betreft de bladgezondheid van suikerbieten.

We zien dat de ziektedruk per regio erg kan verschillen, maar ook op microniveau, per perceel of per teler is er veel variatie. De vele factoren die invloed hebben op bladgezondheid, maken het lastig om steeds een goede beheersing van bladziektes, en dan voornamelijk cercospora, te realiseren.

Om een ziekte te kunnen beheersen, moet men eerst weten hoe een ziekte zich gedraagt. Als we inzoomen op cercospora zien wij dat deze een voorkeur heeft voor hoge temperaturen, in combinatie met een lange periode waarin het blad van de suikerbiet nat blijft. Hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de ziekte zich verspreidt.

Enkele preventieve tips kunnen al helpen om de verspreiding van bladziektes tegen te gaan:

• Een ruime rotatie is bevorderlijk voor de beheersing van bladziektes.
• Geen biet langs biet telen. Dit weliswaar in de mate van het mogelijke; het bouwplan van de buurman heb je niet in de hand. In de literatuur adviseert men vaak een afstand van minimaal 100 meter tussen de percelen door de jaren heen.
• Geen biet langs biet telen. Dit weliswaar in de mate van het mogelijke; het bouwplan van de buurman heb je niet in de hand. In de literatuur adviseert men vaak een afstand van minimaal 100 meter tussen de percelen door de jaren heen.
• En goede hygiëne tijdens de oogst, daarmee bedoelen wij het netjes onderwerken van oogstresten.

Welke evolutie zien we de afgelopen jaren?

In 2023, in de gebieden met een hoge druk door bladziektes, kwam er relatief laat een infectie met cercospora. Gewassen waren gemiddeld een maand jonger dan in normale jaren. Zeker op percelen met kleigronden bleef de druk laag en beheersbaar. In 2024 zien we echter behoorlijk wat aantastingen met cercospora, ook op kleigronden die de voorbije jaren geen of weinig problemen kenden. Waarom is er dit jaar meer druk dan het voorgaande jaar, terwijl er sprake was van een zeer late zaai en relatief jonge gewassen?

Dat verschil ligt mogelijk in de ontwikkeling van veel gewassen in combinatie met de hevige regenbuien. De slechte structuur remde de groei, met een kleiner loofapparaat en een trage sluiting van de rijen. In combinatie met hevige regen en dus veel opspattend water is de kans op infectie daardoor mogelijk vergroot.

Sporen vanaf de grond zijn de belangrijkste oorzaak van besmetting. In warme zomers wordt het blad dat op de grond ligt besmet. En in natte jaren met hevige buien zorgt het opspattende water voor besmetting. In warme zomers kan het beregenen ook niet uitgesloten worden als katalysator, wanneer het gaat om opspattend water en perioden waarin het blad van de plant nat blijft.

Wat kunnen we hieruit leren?

Cercospora is een sterk pathogeen dat op brede schaal in het milieu aanwezig is. De omstandigheden bepalen hoe en in welke mate de ziekte zich verspreid. Belangrijk is om in te zetten op een brede bladgezondheid, zodat het gewas sterk en gezond is en de natuurlijke afweer zo hoog mogelijk blijft.

Om cercospora te beheersen, is de tolerantie van de rassen een belangrijk instrument dat een teler kan inzetten. Het aanbod van rassen die hoog scoren op bladgezondheid neemt toe. Maar is een hoog cijfer altijd goed? De huidige rassen met een hoge score hebben vaak een eenzijdige tolerantie; een tolerantie die gebaseerd is op één gen. Dit maakt de kans op resistentiedoorbraak veel groter.

Het eenzijdige gebruik van de zeer hoogtolerante rassen zorgt voor een snelle uitselectie van de zwakkere cercosporastammen. Dit leidt onvermijdelijk tot een verminderde werking van de tolerantie wanneer de sterke cercosporastammen doorbreken. In dat geval kunnen we spreken van rassen die indirect cercospora versterken.

Bij SESVanderHave zetten we in op rassen met een breder pakket van genen die voor een bepaalde mate van tolerantie zorgen voor. Daardoor is er veel minder kans op een resistentiedoorbraak. Daarom spreken we over het belang van een brede bladgezondheid.