Belgische zuivel ziet omzet stijgen, marges krap

In België neemt de melkplas af, net als in Nederland. De brancheorganisatie BCZ spreekt zelfs van turbulente tijden. Maar de omzet is wel gestegen, al blijven de marges krap.

De omzet van de Belgische zuivelindustrie is afgelopen jaar met 5% gestegen naar €7,3 miljard. Tegelijk daalde de melkaanvoer met 0,8% naar 4,35 miljard liter. Het aantal melkveehouders daalde met 4,1% naar 5.640. Dat meldt de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ).

De BCZ geeft aan dat de zuivelverwerkers onder druk staan door lage marges en veel onzekerheden. Dat resulteerde in 2024 in minder investeringen, een daling van 6% naar €178 miljoen. Zuivelverwerkers zijn voorzichtig. En met verschillende overnames en aankondigingen van fusies in binnen- en buitenland wordt het zuivellandschap volgens BCZ-directeur Lien Callewaert grondig hertekend.

Nettomarge maar 1,23%

Ondanks een stijgende vraag naar zuivel, zowel binnen als buiten de landsgrenzen, kwam de nettomarge in 2023 uit op een schamele 1,23%, zo blijkt uit een overzicht van het door de overheid aangestuurde Prijzenobservatorium. In 2024 lag de jaarmelkprijs 9% hoger dan in 2023. Dit zette de rentabiliteit van de zuivelverwerkers afgelopen jaar verder onder druk. Ook de daling van de melkproductie leidt tot onzekerheid. Melkveehouders boekten relatief goede financiële resultaten, maar kampen met juridische onzekerheid over het beleid, moeilijke toegang tot landbouwgrond en hoge administratieve lasten. Minder melk betekent voor zuivelverwerkers meer risico op onderbenutting van de productiecapaciteit, wat de kosten per eenheid verhoogt.

Turbulente omstandigheden

Toch spreekt de BCZ gezien de turbulente omstandigheden, wat betreft de omzet van €7,35 miljard, van een ‘mooi jaarresultaat’. De stijging van 5% is beduidend hoger dan de stijging van de omzet van de totale voedingsindustrie. De zuivelbedrijven zijn zich volgens de organisatie bewust van de uitdagingen die op hen afkomen en blijven inzetten op verduurzaming. Zo werden afgelopen jaar 1.585 klimaatscans op melkveebedrijven uitgevoerd. Deze scans bieden veehouders handvatten op maat om verder te verduurzamen.

Pleidooi voor erkenning strategische rol

De BCZ vraagt om erkenning van de strategische rol van de zuivelverwerkers in de keten en pleit voor een doordacht industriebeleid. De organisatie is positief over ‘eerste stappen’ die de overheid op verschillende beleidsniveaus zet, maar geeft tegelijk aan dat het essentieel is om deze aanpak structureel te verankeren. Elk nieuw initiatief zou automatisch getoetst moeten worden op zijn impact op de competitiviteit van de sector.