Averechts?

Staatssecretaris Bleker heeft onlangs maximumaantallen voorgesteld voor het aantal dieren per locatie, onder meer 10.000 vleesvarkens, 175.000 leghennen en 500 melkkoeien. Deze aantallen zijn ruwweg anderhalf keer zo hoog als de ondergrens van megabedrijven die tot dusver werd gehanteerd.

Het gaat dus om voor Nederlandse begrippen zeer grote bedrijven.

Slechts een fractie van de huidige bedrijven zal met deze grenzen te maken krijgen. Het gaat bovendien om een maximumaantal per locatie, niet per bedrijf. Ook als de voorstellen van Bleker realiteit worden – wat ik nog moet zien – kan bijvoorbeeld een melkveebedrijf meerdere locaties met 500 koeien hebben.

Sommige reacties op de voorstellen doen merkwaardig aan. Zo vroeg VVD-Kamerlid Snijder zich volgens Trouw van 7 juni af hoe “Nederlandse boeren nog een rol kunnen spelen in de toenemende vraag naar voedsel, als hun ontwikkeling zo wordt tegengewerkt.” Die uitspraak houdt in dat mevrouw Snijder voor ongeveer 97 procent van de Nederlandse veebedrijven geen rol meer ziet weggelegd, want die zullen nooit ook maar in de buurt van deze grenzen komen.

Met de genoemde aantallen geeft Bleker eigenlijk aan dat stallen beneden deze grenzen  maatschappelijk acceptabel zijn. Dat betekent dat schaalvergroting tot aan deze aantallen – afgezien van planologische bezwaren in concrete gevallen – niet meer tegengegaan kan worden. Op dit moment hanteren enkele provincies aanzienlijk lagere grenzen. Die zijn moeilijk overeind te houden als er ruimere landelijke normen komt. In die zin kunnen de voorstellen van Bleker wel eens averechts werken.

In wezen neemt Bleker met deze voorstellen ook afstand van de aanbevelingen van de commissie Wijffels van een jaar of tien geleden. Die vond namelijk dat koeien moesten kunnen grazen, varkens moesten kunnen wroeten en kippen kunnen scharrelen. En dat is bij de voorgestelde aantallen in de praktijk onmogelijk. Tegen die achtergrond zijn de reacties vanuit dierenbeschermings- en milieuorganisaties, die de voorgestelde maximum-aantallen (veel) te hoog vinden, dan ook begrijpelijk.