22 jaar geleden: Consternatie bij aankondiging varkenswet

10 juli 1997 werd voor varkenshoudend Nederland de zwartste dag van het jaar. Toen kondigde toenmalig landbouwminister Van Aartsen namelijk de Wet Herstructurering Varkenshouderij aan, kortweg de WHV.

Het hart van de WHV vormden de varkensrechten die bepaalden hoeveel varkens iemand maximaal mocht houden. Dat werd vastgesteld door het aantal varkens dat een varkenshouder aan de overheid had opgegeven via de overschotheffing over 1996. Dat aantal werd gecorrigeerd voor de aangekochte en verkochte mestproductierechten in 1996, tot aan die zwarte datum van 10 juli. Het aantal dat hieruit rolde, werd tenslotte gekort met 25%.

Veel plannen en investeringen varkenshouders doorkruist

De WHV zorgde voor grote consternatie in de varkenswereld, dit had niemand zien aankomen. Meteen waren er knelgevallen. Zo waren er varkenshouders die een bedrijf met mestproductierechten hadden gekocht. Bij wie zouden de nog te bepalen varkensrechten terechtkomen, de koper of de verkoper?

Het was uiteindelijk de NVV die succes boekte en de wet van tafel kreeg

Dan waren er de varkenshouders die in 1996 mestproductierechten hadden gekocht, maar ze toen niet volledig hadden benut waardoor zij bij hun aangifte overschotheffing 1996 minder varkens hebben opgegeven dan zij hadden kunnen houden. Zij waren 2 keer de pineut: de niet benutte mestproductierechten waren ze kwijt, ze telden bovendien niet mee bij de vaststelling van varkensrechten en ze kregen de korting van 25% eroverheen. Nog meer ‘pineuten’ waren er, zoals bedrijven die hadden geïnvesteerd in mestrechten voor kippen om deze later om te zetten in mestrechten voor varkens. Zij konden naar hun varkens fluiten.

En zo waren er veel gevallen die hun plannen en investeringen doorkruist zagen door de WHV. Protesten en rechtszaken volgden. Het was uiteindelijk de NVV die succes boekte en de wet van tafel kreeg.

Dit artikel is te lezen in Boerderij Vandaag van woensdag 10 juli en is onderdeel van de rubriek Historisch.