1950: Een, twee, drie… hele winter druk met dorsen

De foto is ergens begin jaren zeventig van de vorige eeuw gemaakt, maar de mensen spelen een situatie uit ongeveer 1950 na. Ze dorsen graan. Dat was een echte winterklus. Tijdens de oogst waren de halmen met stengel en al naar huis gehaald en opgeslagen in de zaadberg. Het was op dat moment veel te druk op het land om te dorsen.

’s Winters, als het landwerk stillag en het droog vriesweer was, werden de schoven naar binnen gehaald en op de dorsvloer bewerkt met houten dorsvlegels. Dat waren eenvoudige werktuigen: een houten steel met aan het eind een dikker stuk slaghout of een houten knuppel. Men dorste met twee, drie of soms vier personen tegelijk. Als die hun vlegels allemaal tegelijk omhoog en omlaag zouden laten gaan, zouden de knuppels elkaar raken. Daarom zegde men verzen op zodat een strak ritme ontstond waarbij ombeurten geslagen werd. Of men nummerde zichzelf hardop: een, twee, drie.

Stoffig en tijdrovend werk

Door op de volle aren te slaan, lieten de korrels los. Het stro werd met een hooivork opgeraapt en diende als strooisel voor het vee en als vulling voor matrassen. De achtergebleven korrels moesten nog gescheiden van het kaf. Sommigen deden dat buiten in de wind. Er waren ook boeren met een kafmolen, waarin verschillende schudzeven handmatig werden rondgedraaid. Al met al was dorsen een stoffig en tijdrovend werk. Dat veranderde met de komst van dorsmachines. Die deden in een paar uur wat anders een hele winter kostte.