Wiersma: sturen op stikstofruimte wordt niet ingevoerd

Minister Wiersma kondigt aan dat sturen op stikstofruimte niet mogelijk is door juridische beperkingen. Verder onderzoek naar herverdeling volgt in 2025.

Meer regie van het Rijk voor de verdeling van schaarse stikstofemissieruimte is niet mogelijk en sturen op stikstofruimte wordt niet ingevoerd, laat de minister van Landbouw, Voedselkwaliteit en Natuur (LVVN), Femke Wiersma, in een Kamerbrief weten. In meerdere Kamermoties was op meer sturingsmogelijkheden aangedrongen, maar uit een juridische verkenning blijkt dit geen optie. Voor een dergelijke ingrijpende maatregel is een wettelijke verankering nodig, schrijft Wiersma.

Oud-minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal kondigde eind 2022 aan opties te verkennen om met voorrang te sturen op gebruiksmogelijkheden van emissieruimte. Zo zou het Rijk regie kunnen houden op de inzet van stikstofruimte die vrijkomt bij extern salderen. In deze verkenning is onderzocht of het mogelijk is om een aanvraag voor een natuurvergunning ‘gemotiveerd’ af te wijzen, tenminste als er in de onderbouwing gebruik is gemaakt van mitigerende maatregelen. De stikstofruimte waarvan de aanvrager gebruik zou willen maken, zou dan gebruikt kunnen worden voor de vergunningverlening van bijvoorbeeld woningbouw of energietransitie.

Maatregel te ingrijpend

Uit de verkenning blijkt dus dat dit op deze wijze niet mogelijk is. Wiersma schrijft ook dat zo’n maatregel ingrijpend is, omdat het Rijk dan via een vergunning indirect zou oordelen over de vraag of bepaalde maatschappelijke ontwikkelingen zwaarder wegen dan economische activiteiten, zoals die van boeren. Volgens de minister is dat lastig te motiveren vanuit eisen als proportionaliteit, noodzakelijkheid en geschiktheid. Ook zou de maatregel ervoor zorgen dat voor (agrarische) initiatiefnemers de optie extern salderen vervalt, terwijl een groot deel alleen vergund kan worden op basis van mitigerende maatregelen.

Sturen via stikstofregistratiesysteem

Wiersma wijst in de Kamerbrief nog wel op een al bestaande sturingsoptie, het stikstofregistratiesysteem (SSRS). In deze SSRS-bank wordt stikstofdepositieruimte beschikbaar gesteld die via bronmaatregelen vrijkomt en leidt tot stikstofreductie. In deze ‘bank’ gaat de stikstofruimte in eerste instantie naar PAS-melders, concrete woningbouwprojecten en projecten voor renovatie en veiligheid van Rijkswegen.

Daarnaast gaat de minister van Landbouw, Voedselkwaliteit en Natuur verder onderzoek doen naar mogelijkheden om schaarse stikstofruimte te herverdelen. Hierin neemt ze eerdere Kamermoties van de VVD en ChristenUnie over dit onderwerp mee. De resultaten van dit onderzoek worden begin 2025 verwacht.