Foto: Theo Tangelder AlgemeenNieuws

Vogelgriep runderen VS heeft eigenschappen van zoogdiervirussen

Het vogelgriepvirus H5N1 dat in de Verenigde Staten bij runderen op 140 melkveebedrijven is vastgesteld heeft eigenschappen die virussen bij zoogdieren ook hebben. Dat blijkt uit Amerikaans-Japans onderzoek, dat is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Het virus bindt zich bij vogels aan zogeheten siaalzuurreceptoren in het maagdarmstelsel om zich vervolgens te vermenigvuldigen en dieren ziek te maken. Bij zoogdieren blijkt het virus zich ook te kunnen binden aan andere siaalzuurreceptoren, die in de luchtwegen voorkomen. Dat is nog niet eerder aangetoond bij vogelgriepvirussen.

Virus geïsoleerd uit melk

In het onderzoek werden muizen en fretten via de neus geïnfecteerd met het virus. Het virus bleek zich vervolgens in de besmette dieren te verspreiden naar de melkklieren van de dieren. In het onderzoek werd het virus door zogende muizen ook via de melk overgedragen aan de jonge muizen. Bij fretten is ook beperkte overdracht van virus waargenomen via ademdruppeltjes.

Het virus waarmee het onderzoek werd gedaan, was geïsoleerd uit melk van een besmette koe uit Nieuw-Mexico. Bij een studie met een ander hoogpathogeen vogelgriepvirus H5N1, dat niet bij runderen was aangetoond, bleek dit virus ook overdraagbaar naar de melkklieren. Volgens de onderzoekers is dit bij eerder onderzoek over het hoofd gezien.

Vogelgriepdeskundige Thijs Kuiken van Erasmus MC noemt de ontdekking van de onderzoekers onrustbarend. “Dit is de eerste keer dat ik informatie zie die aantoont dat het bindingspatroon van het vogelgriepvirus zich mogelijk aanpast in de richting van de mens”, reageert hij in NRC. De grote vrees is dat vogelgriep zodanig muteert dat het ook makkelijk tussen mensen kan worden overgedragen.

Vogelgriepvirus krijgt gelegenheid om zich aan te passen

Vogelgriepdeskundigen van Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) zien in de gepubliceerde onderzoeksresultaten niet direct reden tot extra zorg, maar zijn het met Thijs Kuiken eens dat de langdurige circulatie van het vogelgriepvirus in runderen in de VS onrustbarend is. “Dit betekent namelijk dat het virus mogelijk de gelegenheid krijgt om zich verder aan te passen aan infectie van zoogdieren. Op termijn zou dit kunnen leiden tot mutaties waarmee het virus makkelijker kan worden overgedragen van dier op mens, en mogelijk ook van mens op mens”, aldus de wetenschappers.

WBVR publiceerde recent onderzoek waaruit blijkt dat ook Europese stammen van het H5N1-virus de luchtwegen van runderen kunnen infecteren. De virusvermeerdering op de luchtweg-epitheelcellen blijkt mogelijk en hield in het onderzoek een paar dagen aan. Daarna nam de hoeveelheid virus die werd gevonden af, waardoor de onderzoekers concluderen dat de virusvermeerdering niet erg efficiënt was. Lange tijd werd gedacht dat herkauwers niet echt een rol spelen bij de verspreiding van vogelgriep. De monitoring was vooral gericht op vogels, pluimvee en in het wild levende, vleesetende zoogdieren. Het onderzoek naar vogelgriep wordt inmiddels uitgebreid naar herkauwers. De wetenschappers benadrukken dat er in Europa nog geen vogelgriepinfecties bij runderen zijn aangetoond.

Reacties