Vermenselijken

Onlangs heeft staatssecretaris Bleker in de richting van critici van de veehouderij gezegd dat je dieren niet moet vermenselijken.

Zulke geluiden zijn niet nieuw. Ik herinner me nog dat een veehouder in de jaren zeventig de critici van de intensieve veehouderij verweet ’dat ze een ijsbeer voor de kachel wilden leggen.’ Het weerwoord was voorspelbaar: ’dat willen we juist niet, want een ijsbeer hoort in sneeuw en ijs, en niet voor de kachel.’

Een andere reactie is dat de kritiek is gebaseerd op emoties of op een nostalgisch beeld van de veehouderij. Is dat juist? Zo’n 30 tot 40 jaar geleden werd vaak net zo gereageerd, terwijl nu vrij breed ook vanuit de sector, wordt erkend dat de kritiek althans voor een deel terecht was.

Zou trouwens die – al dan niet vermeende – vermenselijking ook niet een reactie vormen op de industrialisering van de veehouderij en de ’verdingelijking’ van de dieren, waarbij efficiëntie op de eerste plaats komt en dieren nauwelijks meer zijn dan productiemiddelen? Een veel gehoord argument was (en is): de dieren groeien of produceren goed, dus ze hebben het goed. Daar valt wel wat op af te dingen. De ’kistkalveren’ van destijds groeiden snel, maar ze konden vrijwel geen natuurlijk gedrag vertonen. En dat is essentieel voor het welzijn.

Aan de andere kant hebben de critici (te) weinig oog voor wat er in de veehouderij verbeterd is. ’Kistkalveren’, ’kettingzeugen’ en binnenkort kooikippen zijn er niet meer. Ook zou er meer begrip moeten zijn voor het economische krachtenveld waarin de sector opereert. Het wordt makkelijk gezegd dat de consument meer moet betalen, maar dat is een vrome wens, zeker als het om buitenlandse afnemers gaat. Het tegenhouden van ’fout vlees’ uit andere landen is moeilijk en steun voor verantwoorde productiesystemen stuit vaak op internationale afspraken.

Zowel voor de veehouderij als voor de critici daarvan, zouden enige zelfreflectie en wat meer begrip voor de andere partij zeker geen kwaad kunnen. Dan zouden verantwoorde oplossingen voor de problemen ongetwijfeld dichterbij komen.