Van der Wal tikt RIVM op de vingers

Het RIVM heeft gemiddelde emissiereductiefactoren gebruikt in plaats van praktijkcorrectiefactoren, de specifieke reductiefactoren voor de gebruikte stalsystemen. Hierdoor valt de emissie van ammoniak voor bedrijven die een emissiearm stalsysteem hebben in de praktijk lager uit dan wat het RIVM heeft berekend. Het kan ook zo zijn dat stallocaties juist een te lage uitstoot werd toebedeeld door de stikstoflijstmakers.

Gebruikte data

De gebruikte data worden sinds april van dit jaar ook gebruikt in andere projecten van het RIVM, zoals het bestand Geografisch Informatie Agrarische Bedrijven en de Grootschalige Concentratie Kaarten Nederland, een kaartje waarop (onder andere) ammoniakuitstoot wordt weergegeven.

Evaluatie RIVM noodzakelijk

Minister Christianne van der Wal heeft het instituut aangesproken op de fout en is zwaar teleurgesteld. Ze wijst het RIVM op het belang van zorgvuldigheid ‘en ik heb nadrukkelijk verzocht om zo spoedig mogelijk met een inhoudelijke duiding te komen van de oorzaak en de gevolgen van deze fout’. De minister vindt het daarom noodzakelijk dat een externe partij het RIVM gaat evalueren.

Gênante en kwalijke vertoning

Ook LTO Nederland is zwaar teleurgesteld in het RIVM en voorzitter Sjaak van der Tak noemt het een ‘gênante en kwalijke vertoning’. Volgens de belangenbehartiger wordt het vertrouwen in de politiek opnieuw geschaad door deze fouten.

Zogenaamd WOO-verzoek

Het RIVM licht in diezelfde brief toe dat deze fouten niet zitten in de cijfers van voorgaande jaren. “Het gebruik van de praktijkcorrectiefactor was nieuw en werd voor het eerst doorgevoerd in de ruimtelijke verdeling van 2019. De huidige versie van Aerius is hierdoor niet beïnvloed.” Voorlopig levert RIVM geen nieuwe publicaties of adviezen die te maken hebben met ammoniakemissies. Het RIVM onderzoekt of de onjuiste emissiefactoren ook op andere plaatsen zijn gebruikt en of dit eventueel gevolgen heeft.

Geen nieuwe lijst

Of de gemaakte foute data ook gebruikt zijn om beleid op te baseren, is bij het RIVM niet bekend. Sowieso moet er nu verder binnen het instituut gekeken worden hoe groot de impact van deze fout is geweest op andere opdrachten op het gebied van ammoniak. Wel weet een woordvoerder van RIVM dat de gegevens niet zijn gebruikt bij de berekeningen die Johan Remkes heeft gekregen om inzicht te krijgen in hoeveel piekbelasters aangepakt moeten worden om de PAS-melders te legaliseren. Dat er nu een nieuwe deuk wordt geslagen in het vertrouwen van boeren in het instituut is volgens een woordvoerder begrijpelijk. “Het is belangrijk dat we nu goed ons best blijven doen en geen fouten maken, en zo snel mogelijk uitzoeken waar de fouten zitten.” Desgevraagd laat het RIVM weten dat er nu geen derde editie van de top 100 van ammoniak-uitstoters komt.