‘Uitzonderlijke tijden voor boeren’

Tranen door onzekerheid, onrecht en onbegrip: hoe moet het verder met het boerenbedrijf?

Natuurlijk gaat het tijdens mijn bezoek aan hem over de acties bij de provinciehuizen en in Den Haag. Hij is er zelf ook geweest, met twee trekkers nog wel. Hij op de ene trekker en zijn dochter – beoogd bedrijfsopvolger – op de andere. Ook zijn vrouw en de andere kinderen gingen mee. Het was een prachtige dag. Hij heeft veel collega’s gesproken en hij voelde zich sterk en gesterkt door het hele gebeuren.

Met vuur in zijn ogen bepleit hij de boerenzaak en laat geen spaan heel van de falende politiek

Stikstofdiscussie

Tot een paar maanden geleden had hij de hele stikstofdiscussie weggewuifd, ondanks dat collega’s hem van de ernst van de zaak probeerden te overtuigen. Nu kan hij er niet meer omheen. Met huid en haar heeft hij zich gestort in de acties, appgroepjes, overleg en brainstormsessies. Met vuur in zijn ogen bepleit hij de boerenzaak en laat geen spaan heel van de falende politiek die in zijn ogen de boeren in de kou laten staan.

Als ik hem vraag hoe het hier op zijn bedrijf gaat, barst hij in huilen uit. De grote sterke en strijdlustige boer van zonet zakt volledig in elkaar. De tranen stromen over zijn rode wangen en met het hoofd in zijn grote, ruwe handen zit hij schokkend aan tafel. Ik krijg een brok in mijn keel.

Bedrijfsvoering aanpassen, extra inkomsten genereren

Ik ken deze boer al lang. Hij is een harde werker, met passie voor het vak. Ondanks de vele uitdagingen in de afgelopen jaren bleef hij altijd positief en overeind. Zelfs toen de bank strenger begon te worden, hield hij zijn rug recht en het hoofd omhoog. Hij zocht naar mogelijkheden om zijn bedrijfsvoering aan te passen en extra inkomsten te genereren. Hij streed, ploeterde, vocht voor zijn bestaan en kwam weer boven. Het bedrijf is nu financieel gezond.

Als hij denkt aan de toekomst en zijn dochter die het bedrijf wil overnemen, komen de tranen

“Wat raakt je nou het meeste?”, vraag ik hem. Hij zegt: “De onzekerheid, het onrecht, het onbegrip en hoe het nu verder moet?”

Als hij denkt aan de toekomst en zijn dochter die graag het bedrijf wil overnemen, komen de tranen weer. Waar doe je het allemaal voor?

Praten over frustraties en gevoelens

Samen hebben we het over de emoties en gevoelens die bij hem bovenkomen. Ik zeg tegen hem dat het goed is dat hij ze laat zien en dat hij erover praat: gooi het er maar uit. Gelukkig kan hij met zijn verhaal bij zijn vrouw terecht, maar hij wil niet dat de kinderen hem zo zien, dat maakt te veel indruk op ze. Ik moedig hem aan om vooral te blijven praten over zijn frustraties en gevoelens. Praten lost misschien niet direct iets op, maar het lucht wel op en dat is waar hij op dit moment behoefte aan heeft.

Dit zijn uitzonderlijke tijden; zorg goed voor elkaar, zorg goed voor jezelf

Het voorbeeld van deze boer is tekenend. Velen van u zullen wellicht vergelijkbare gevoelens en emoties hebben. Zorg ervoor dat je mensen in je omgeving hebt die naar je kunnen luisteren, waar je je verhaal kunt doen. Blijf met elkaar in verbinding door te praten en zoek desnoods professionele hulp.

Dit zijn uitzonderlijke tijden. Zorg goed voor elkaar. Zorg goed voor jezelf.