‘Slimmer oogsten begint bij de eigen bodem’

In de VS rijden autonome overlaadwagens al zonder chauffeur. Amerikaanse systemen van Trimble, Raven en John Deere zorgen dat graan automatisch van de combine naar de vrachtwagen gaat – met één man minder. Maar dat zijn oplossingen voor op eindeloze vlakten. Ze passen niet bij onze percelen en gewassen, zijn te duur, en draaien op software die op afstand geblokkeerd kan worden. Geen boer wil dat z’n kostbare hardware plots in schroot verandert, omdat een fabrikant op een knop moet drukken.

Boeren doen al jaren hun best om de bodem te sparen. Met brede banden, lage druksystemen en vaste rijpaden kan de schade beperkt worden. Maar tijdens de oogst – steeds vaker onder natte herfstomstandigheden – is er simpelweg geen goed alternatief. Niet omdat niemand het ooit geprobeerd heeft, maar omdat de technologie er lange tijd niet klaar voor was. Dat is nu anders.

Nederland: versnipperd landschap, geen eindeloze vlakten

Autonomie ontwikkelt zich razendsnel. Wat een paar jaar terug nog toekomstmuziek leek, ligt nu bijna kant-en-klaar in de schappen. Bijna kant-en-klaar, want de beschikbare autonome systemen zijn ontworpen door Amerikanen voor hun eindeloze vlakten, niet voor ons versnipperde landschap. En juist op het gebied van gewasafvoer – een blinde vlek in de mechanisatie – liggen enorme kansen om arbeid te besparen én de bodem te ontzien. Mits we durven te investeren in oplossingen die passen bij de Nederlandse praktijk.

Met autonome afvoerwagens besparen we op arbeid én bodemdruk – nu is het moment om in te stappen

Waarom rijden er steeds grotere (30-tons) kippers over onze vruchtbare, maar kwetsbare klei? Omdat er simpelweg te weinig chauffeurs zijn, zeker tijdens de piek in het najaar. En dus groeit het materieel: grotere trekkers, grotere bunkers op rooimachines en grotere schade. Tijdens de oogst kun je letterlijk niet om de modder heen sturen. Het is elke natte herfst hetzelfde: de oogst redden, ten koste van de bodem.

Daar komt de veiligheid nog bij. Modder op de openbare weg wordt niet langer getolereerd. Terecht. Niemand wil een ongeluk op zijn geweten. Zoals de boer in Dirkshorn, die na een dodelijk ongeval in 2021 een taakstraf en een boete kreeg. Autonome afvoer op het perceel kan dat risico verlagen. Door gewassen op de kopakker over te laden op een voertuig dat geschikt is voor de openbare weg, creëer je rust én veiligheid.

Eigen pad kiezen

Wat we nodig hebben, zijn lichte, wendbare voertuigen. Autonoom, veilig, met oog voor de bodem. Technologie die werkt op percelen van vijf tot vijftig hectare. Onze kleinschaligheid is geen handicap – het is een voordeel. Nederland is de ideale proeftuin voor slimme, modulaire systemen die flexibel inzetbaar zijn.

Daarom moet Europa z’n eigen pad kiezen. Stop met leunen op techniek van over zee. Zet in op onafhankelijkheid. Autonome landbouw is te belangrijk om uit handen te geven. Nederland kan vooroplopen met technologie die wérkt: licht, open, betaalbaar en veilig. En dat hoeft niet groots of duur. Gewoon doen. Gewoon testen. In de modder, op het erf, samen met onderzoekers en bedrijven – zoals in de Nationale Proeftuin Precisielandbouw.

Wat ons onderscheidt, is niet de grootte van onze percelen, maar de kwaliteit van ons denken en doen. Wij zijn in staat om met minder input meer output te halen.