RVO en NVWA bezorgd over controle en handhaving bufferstroken

RVO verwacht dat de naleving van de bemestingsvrije bufferstroken beperkt zal zijn, vanwege de late bekendmaking van de regels en de stapeling van regels die op boeren af komt. Bovendien was eerder gemeld dat de bufferstroken een jaar uitgesteld zouden worden, maar dit werd eind januari overhaast teruggedraaid na kritiek uit Brussel.

Weinig draagvlak voor bufferstroken

De NVWA heeft zorgen over de handhaafbaarheid omdat er nog veel zaken onduidelijk zijn. Bovendien verwacht de NVWA dat het draagvlak in de sector laag zal zijn, wat de naleving niet ten goede kan komen. Fysiek controleren is volgens de NVWA ook lastig, zeker omdat tussen 16 februari en 1 maart bij vroege gewassen op niet-GLB bedrijven wél bemest mag worden op de bufferstrook.

Slootkant telt mee als bufferstrook bij flauw talud

Langs sloten waarbij het talud minimaal 2 meter breed is en een helling heeft die niet steiler is dan 1:3 mag een deel van het talud meetellen als bufferstrook. Dat langs sloten met een flauw talud, zoals bij natuurvriendelijke oevers, andere regels zouden gelden voor de bufferstroken, was al bekend. In de regeling is nu opgenomen wat de voorwaarden zijn voor een flauw talud.

Als hier sprake van is, hoeft de bufferstrook niet geteld te worden vanaf de insteek van de sloot, maar mag vanaf 1 meter vanaf de waterlijn in de richting van het perceel worden gerekend. In geval van een talud van 2 meter (schuin gemeten) mag dus 1 meter van het talud meetellen voor de bufferstrook. Bij ‘gewone’ sloten wordt de bufferstrook gemeten vanaf de knik van het talud met het perceel, ofwel de insteek van de sloot.

De waterlijn is vastgelegd op de kaarten in de basisregistratie grootschalige topografie (BGT). Dit om te voorkomen dat bij variatie in de waterstand ook de mestplaatsingsruimte van een perceel verschilt.

Smallere bufferstrook toch mogelijk bij KRW-water

De breedte van de bufferstrook hangt af van het type water. Bij een gangbare watervoerende sloot geldt een bufferstrook van 3 meter, tenzij dit meer dan 4% van de perceelsoppervlakte zou betekenen, dan mag de bufferstrook 1 meter zijn. Als dat nog steeds meer is dan 4%, geldt een norm van 0,5 meter. Langs sloten die in de zomer droog vallen, geldt een bufferstrook van 1 meter.

Langs ecologisch kwetsbare wateren of water dat is aangewezen in het kader van de Kaderrichtlijn Water (KRW) geldt een bufferstrook van 5 meter. Bij KRW-wateren is het mogelijk af te schalen naar 3 meter als de strook meer dan 4% van het perceel zou betreffen. Bij KRW-water smaller dan 10 meter kan om diezelfde reden afgeschaald worden naar 3 of 1 meter bufferstrook. De kaarten met daarop het type sloot worden deze maand inzichtelijk bij RVO.

Bufferstroken kosten dik € 7 miljoen

Volgens RVO kost de invoering van de bufferstroken de agrarische sector € 7,2 miljoen aan administratieve lasten, uitgaande van 10 minuten tijd per perceel, waarbij 70% van de boeren gebruik maakt van een adviseur. De totale kosten voor de bedrijven van het niet mogen bemesten van de bufferstroken is moeilijk te duiden, mede omdat veel bedrijven mee doen met het GLB en daardoor toch al bufferstroken moeten aanleggen.

De bufferstroken moeten op 1 maart van kracht worden. Landbouwminister Piet Adema wilde invoering een jaar uitstellen, maar daar ging de Europese Commissie niet mee akkoord.