Rundveerechten

Het kabinet overweegt de invoering van dierrechten voor de rundveehouderij als de mestverwerking onvoldoende op gang komt. Vanuit de sector werd nogal kritisch gereageerd op dit ‘dreigement’. De vraag is of dat terecht is.

Verwerking van mest is meestal duurder dan onbewerkte afzet. Recente krantenkoppen in de trant van ‘faillissement dreigt voor vergisters’ stemmen op dit punt niet hoopvol. Als de mestverwerking goed op gang komt, bestaat de kans dat de prijs van het eindproduct daarvan omlaag gaat; dat is gewoon een kwestie van vraag en aanbod. Mestverwerking zou dan nog duurder worden.

Als na 2015 de melkveestapel 10 procent groter wordt – er wordt wel gesproken over een uitbreiding van de melkproductie met 20 procent – levert dat al gauw 5 à 10 miljoen kilo fosfaat extra op, als er verder niets verandert. Het grootste deel daarvan zal verwerkt moeten worden. Het is de vraag of de huidige plannen op dit punt dan afdoende zijn. Wanneer het mestverwerkingsscenario niet het gewenste resultaat oplevert, kan de derogatie weer in discussie komen en dan zou de Nederlandse melkveehouderij echt in de aap zijn gelogeerd.

Bij een forse uitbreiding van de melkveestapel na het afschaffen van de quota komen op verschillende punten de grenzen van de milieuruimte in zicht. Zo komt de doelstelling in gevaar om in 2020 30 procent minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990. We zitten nu op een daling van 20 procent, maar de laatste jaren doet zich weer een stijging voor. De ammoniakemissie blijft de laatste jaren onder het vastgestelde plafond, maar dat kan snel veranderen bij een groei van de veestapel. Naarmate er meer dieren komen, moet de emissie per dier verder omlaag en dat gaat in de regel gepaard met extra kosten.

Dus ook zonder rundveerechten moet rekening worden gehouden met kostenstijgingen. Ik sluit daarom niet uit dat een systeem van rundveerechten voor een groot deel van de melkveehouders het kleinste kwaad is. Het ziet er hoe dan ook naar uit dat de uitbreiding van de melkproductie in Nederland meer inspanningen zal vergen dan in veel andere EU-landen. Maar dat was al voorspeld.