Ons kent ons gehalte te hoog

Het debacle van AB-Oost staat niet op zichzelf. Het zoveelste voorbeeld van een organisatie, die de veranderende tijd niet verstaat. Friesland Bank hetzelfde, een cumulatie van bancair onvermogen, waar mismanagement ook niet werd gecorrigeerd. Dirk Scheringa werd ook geen halt toegeroepen door de Raad van Commissarissen, afgezien van een enkel goed lid van die raad. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Hoe kijken we over een paar jaar aan tegen Vion, groot gemaakt door Daan van Doorn met een zak geld van de ZLTO. Nog nimmer een met Duitsland concurrerende vleesprijs uitbetaald. Nu aan de vooravond van grote saneringen. Het komen en zijn van Vion doet mij denken aan de Greenery. Geforceerd gegroeid. Zichzelf een forceerde maatschappelijke verantwoordelijkheid opgelegd en het contact met de basis vervreemd. Zou dit ook geen les moeten zijn voor Friesland Campina? Haar strategie voor merken, acquisitie- en verwerkingscapaciteit is indrukwekkend, maar dan moet je wel je best doen om je leden te behouden, anders wordt je Greenery II. Mismanagement, de tijd niet verstaan, geen oog voor ontwikkelingen, contact met de basis verliezen. Hoe kan dat nou, terwijl we toch goede bestuurlijke structuren bezitten?

Bij onze coöperaties, ook private bedrijven, hebben we een voor het bedrijf verantwoordelijke directie. De directie staat onder toezicht van een Raad van Commissarissen. De manier waarop directie en colleges van commissarissen worden samengesteld, je mag hier ook ons LTO bestuur onder scharen, is mijns inziens vaak de oorzaak van genoemde wantoestanden. Bestuurscolleges regelen hun vervanging met vertrouwenscommissies; commissarissen doen dat vaak via coöptatie. Beide zijn incestueus. Het ouwe jongens krentenbrood gehalte is ongezond hoog.

Organisaties, dit is de bijl aan de wortel van de democratie. Wordt wakker, organiseer open verkiezingen, geef meer transparantie. Geef vrijdenkers de ruimte. Laat leden kiezen; geef ze, met coöperatieve verantwoordelijkheid, betrokkenheid terug. De diversiteit in onze colleges wordt er beter van en daarmee zullen ze de tijd beter verstaan.