Onderzoek naar hergebruik gezuiverd rioolwater bij droogte

Gezuiverd rioolwater (effluent) hergebruiken als oplossing bij aanhoudende droogte. Via het project Effluent voor Ecologie en Economie wordt deze optie twee jaar lang onderzocht door twee hogescholen, vier waterschappen en drie drinkwaterbedrijven. Het project, dat alleen in Noordoost-Nederland draait, wordt in september 2026 afgerond. De partijen hebben dan aanbod aan, vraag naar en knelpunten rond effluent in kaart gebracht, ook voor de landbouw.

Het project Effluent voor Ecologie en Economie draait al sinds september vorig jaar, maar wordt vanwege de huidige aanhoudende droogte nu pas onder de aandacht gebracht. De droogte raakt landbouw, natuur, industrie en de drinkwatervoorziening. “We kunnen het ons niet meer veroorloven om gezuiverd rioolwater simpelweg af te voeren”, zegt Peter van der Maas. Hij is lector duurzame watersystemen aan Hogeschool Van Hall Larenstein, een van de twee deelnemende hogescholen in het project.

“Effluent wordt nu geloosd, maar het kan soms de enige zoetwatervoorziening zijn. De vraag is of je blijft lozen of dat je kijkt of er gebruikers zoals industrie of boeren in de buurt zijn. Volgens ons moet je effluent beschouwen als een mogelijke bron in de strijd tegen droogte in het veranderende klimaat. Het is tijd dat we het potentieel van deze waterstroom echt benutten. Niet alleen om acute tekorten te verlichten, maar ook voor toekomstbestendig waterbeheer.”

Van der Maas ziet ook kansen voor effluent door strengere lozingseisen vanwege medicijnresten. “Zo verhoog je automatisch de kwaliteit van gezuiverd rioolwater. Dit zal locatie-afhankelijk zijn, maar door die aangescherpte eisen is het zeker kansrijk om effluent niet overal te lozen.”

Acht locaties in Noordoost-Nederland

Het project vindt plaatst op acht locaties in Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel (Twente). Op deze plekken worden de watervragers geïnventariseerd en wordt de waterkwaliteit bepaald. De waterschappen Fryslan, Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s en Vechtstromen zijn bij het project betrokken, evenals Saxion Hogeschool, drinkwaterbedrijf Vitens en het Centre of Expertise Watertechnology. Voor het project is een subsidie verstrekt door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dat komt doordat studenten van beide hogescholen actief meedoen aan het onderzoek en worden opgeleid tot waterprofessionals.  

Op dit moment lozen Nederlandse rioolwaterzuiveringsinstallaties jaarlijks ongeveer 2 miljard kubieke meter gezuiverd rioolwater. Hergebruik van een beperkt deel hiervan, zou volgens de projectdeelnemers al substantieel bijdragen aan de waterbehoefte van verschillende industrieën.