Ombudsman vindt excuses Q-koortsaanpak gepast

Den Haag – Om het geschonden vertrouwen van Q-koortspatiënten te herwinnen, zou de overheid excuses moeten maken voor trage aanpak van de uitbraak. Excuses en een tegemoetkoming voor ‘schrijnende gevallen’ zijn volgens de Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer op zijn plaats.

Zeker 25 mensen met Q-koorts overleden, tienduizenden raakten afgelopen jaren besmet en nog steeds ondervinden veel patiënten dagelijks de gevolgen. Per geval zou kunnen worden bekeken wat nodig is, vindt Brenninkmeijer. Hij onderzocht een klacht van de belangenvereniging voor Q-koortspatiënten die zich in de steek voelen gelaten en presenteerde dinsdag de uitkomst van het rapport.

Volgens de Ombudsman is het vertrouwen van deze burgers ernstig geschonden door de manier waarop de overheid de Q-koortsuitbraak aanpakte. Van meet af aan was er te weinig oog voor de mensen die ziek werden en ook nu nog kijkt de overheid onvoldoende naar wat burgers nodig hebben om verder te kunnen. “Dat is niet behoorlijk”, aldus Brenninkmeijer.

Hij vindt dat de overheid haar burgers onvoldoende en niet tijdig heeft voorgelicht over de risico’s en oorzaken van de O-koorts. De belangen van omwonenden en passanten vooral in Noord-Brabant kregen te weinig aandacht en zijn onvoldoende betrokken bij de problematiek. Brenninkmeijer stelt dat de toenmalig minister Gerda Verburg (Landbouw) en Ab Klink (Volksgezondheid) de uitbraak niet voortvarend bestreden. “Ze bleven alsmaar wachten op onomstotelijk bewijs over de overdraagbaarheid van de bacterie en de besmettingshaarden.”

Ook de huidige minister van Volksgezondheid, Edith Schippers, schiet tekort. Zij blijft weigeren naar de soms ernstige gevolgen voor deze zieken te kijken. “Volgens haar was er niets bijzonders aan de hand en volstonden de gewone standaardregelingen. Dit toont weinig oplossingsgerichtheid en betrokkenheid van de overheid.”

De weinig toegeeflijke houding van Verburg en Klink tijdens de verhoren, heeft het vertrouwen nog verder geschaad. Excuses van hun kant waren op zijn plaats geweest, aldus de Nationale Ombudsman.

Q-KOORTS

Alex Brenninkmeijer, de Nationale Ombudsman, presenteerde dinsdag de bevindingen van zijn onderzoek naar de Q-koortsuitbraak die zeker 25 mensen het leven kostte. Hij hoorde hiervoor onder anderen de oud-ministers Ab Klink (Volksgezondheid) en Gerda Verbrug (Landbouw) onder ede. Een overzicht van de Q-koorts uitbraak.

5 september 2007: RIVM begint een onderzoek nadat de ziekte in het voorjaar in Herpen is uitgebroken en tientallen mensen ziek zijn geworden.

10 juni 2008: Minister Gerda Verburg (Landbouw) treft extra maatregelen, waaronder een meldingsplicht voor veehouders met besmette stallen. Bezoek aan stallen wordt taboe en er mag geen mest worden uitgereden.

17 juni 2008: Bekend wordt dat voor het eerst een patiënt is overleden door Q-koorts.

11 september 2008: Veehouders in Noord-Brabant krijgen te horen dat zij hun niet gedekte melkgeiten en melkschapen mogen laten inenten tegen Q-koorts.

20 april 2009: Houders van meer dan vijftig geiten en/of schapen in Brabant, een deel van Gelderland en een deel van Limburg worden verplicht hun dieren te laten vaccineren.

16 december 2009: De ministers Verburg en Klink maken bekend dat drachtige beesten moeten worden geruimd nadat in 2009 ruim 2000 mensen ziek zijn geworden.

15 juli 2010: Nadat ruim 50.000 geiten zijn gedood en het aantal nieuwe ziektegevallen daalt, worden het fok- en vervoersverbod versoepeld.

22 november 2010: Een evaluatiecommissie concludeert dat beide verantwoordelijke ministers ten tijde van de Q-koortscrisis te lang hebben gewacht met maatregelen. Het kabinet erkent dat de rijksoverheid doortastender had kunnen optreden.

11 januari 2012: De Nationale Ombudsman schiet Q-koortspatiënten te hulp. Hij vindt dat ze genoegdoening verdienen van de overheid.

27 februari 2012: Letselschadeadvocaten richten de stichting Q-koortsclaim op om namens patiënten schade terug te eisen bij geitenboeren.

28 februari 2012: Het RIVM maakt bekend dat tot dusver in totaal 25 mensen zijn overleden aan Q-koorts.

19 februari 2012: Brenninkmeijer presenteert zijn bevindingen.

19 juni 2012: In zijn rapport vraagt de ombudsman excuses van de overheid voor de trage aanpak van de uitbraak van Q-koorts. Ook pleit hij voor een tegemoetkoming voor schrijnende gevallen en Brenninkmeijer wil een bevolkingsonderzoek.