Nieuw kabinet: ‘boer weer baas op eigen erf’

Trots, lef en hoop en het kunnen verdienen van een goede boterham zijn de kern van het land- en tuinbouw-, visserij- en natuurbeleid. Dat zijn de uitgangspunten van het landbouwbeleid dat het nieuwe kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB willen gaan voeren.

Boeren moeten weer baas worden op het eigen bedrijf, schrijven de partijen in het hoofdlijnenakkoord, met daarin wel 1,5 pagina gedetailleerde landbouwplannen. Bedrijven moeten bedrijfseigen emissiedoelen krijgen, waarbij de boer zelf mag bepalen hoe hij deze doelen gaat halen.  Daarvoor wordt zo snel mogelijk een juridisch houdbare afrekenbare stoffenbalans ontwikkeld. “Om snelheid te maken wordt begonnen met onderdelen die snel uitvoerbaar zijn waarbij doelen, indien nodig, gebieds- en bedrijfsspecifiek zijn”, schrijven de partijen.

Regionale derogaties op mestnormen

De partijen willen in het mestdossier forse veranderingen aanbrengen door met lef te onderhandelen in Brussel. Gepleit wordt voor nieuwe regiospecifieke derogatie van de Nitraatrichtlijn, gebaseerd op de gemeten waterkwaliteit zoals in andere landen. Ook willen de partijen de derogatievrije bufferzones van 250 meter rondom Natura 2000-gebieden versmallen naar 100 meter én alleen aanwijzen als er ook stikstofgevoelige natuur is. De vier partijen willen de norm van 170 kilo stikstof uit dierlijke mest schrappen uit de Europese Nitraatrichtlijn.

Daarnaast willen de partijen dat Nederland niet langer in zijn geheel als kwetsbaar wordt aangewezen bij de nitraatrichtlijn. De partijen willen de stikstof- en fosfaatnormen in oppervlaktewater in lijn brengen met de ons omringende landen: België en Duitsland. Om de mestcrisis op te lossen wordt gekeken welke noodmaatregelen nodig zijn. “Er wordt niet gestuurd op gedwongen krimp van de veestapel en er komt geen gedwongen onteigening”, staat in het akkoord. De rijksoverheid pakt de regie bij de vergunningverlening voor mestverwerking. In samenwerking met provincies en gemeenten worden de problemen rond vergunningverlening voortvarend opgelost.

Stikstof en natuur

De partijen willen de Natura 2000-gebieden herijken, gericht op een hoofdstructuur en niet meer vele kleine gebiedjes. In natuurbeleid wordt de daadwerkelijk gemeten natuurkwaliteit leidend. De kritische depositiewaarde gaat uit de wet en wordt vervangen door een juridisch houdbaar alternatief.  Stikstofreductie vindt plaats daar waar dat aantoonbaar nodig is voor de instandhouding van de natuur. Daarbij wordt niet alleen naar reductie in de landbouw gekeken, maar ook in andere delen van de samenleving. Stikstofreductie is nodig zodat er stikstofruimte ontstaat en extern salderen in elke provincie mogelijk wordt.

Er komt een juridisch houdbare, wetenschappelijk verantwoorde rekenkundige ondergrens, dan wel drempelwaarde, van minimaal 1 mol/ha/jaar, schrijven de partijen. Op basis hiervan, of met beschikbare stikstofruimte via extern salderen, worden PAS-melders met voorrang gelegaliseerd.

Het nieuwe kabinet wil het Aeriusmodel dat gebruikt wordt voor de vergunningverlening zo snel mogelijk vervangen door een juridisch houdbaar alternatief. “Wij werken hier hard aan”, schrijven de partijen. Ook komt er een nieuw stelsel om de emissies van stalsystemen te beoordelen, waarbij zoveel mogelijk gebruikt wordt gemaakt van metingen. De partijen willen boeren perspectief bieden waarbij rekening wordt gehouden met het trappetje van Remkes: innoveren, extensiveren, verplaatsen en stoppen. Bij eventuele uitkoop wordt vooral gericht op verouderde bedrijven. 

Geen extra inspanning bovenop Brussel

Het toekomstige kabinet wil niet dat Nederland meer doet dan de Europese regelgeving vereist. Daarnaast willen de partijen dat er geen producten geïmporteerd worden die niet volgens de Nederlandse eisen zijn geproduceerd. Om het verdienvermogen van de boer te versterken wordt structureel jaarlijks  € 500 miljoen uitgetrokken voor agrarisch natuurbeheer. Daarnaast wordt de rode diesel weer opnieuw ingevoerd om boeren, tuinders en loonwerkers minder accijns op brandstof te laten betalen. Jonge boeren moeten extra ondersteuning krijgen, zodat zij bedrijven kunnen overnemen.

De partijen willen daarnaast de naam van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wijzigen in Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN).

Voormalig informateur Richard van Zwol is aangewezen als formateur voor het nieuwe kabinet. De komende tijd zal onder zijn leiding een kabinet met ministers en staatssecretarissen worden gevormd.