Foto’s: Hans Banus RundveeFoto

Monovergister in 7 jaar terugverdiend

Maatschap Bom Wessels investeerde € 500.000 in monovergisting. De melkveehouders verwachten de investering in 6 tot 7 jaar terug te verdienen.

Maatschap Bom Wessels in Emmer-Compascuum (Dr.) heeft geïnvesteerd in mono-mestvergisting. Op de foto poseren de broers Herbert (33) en Jos (25) Bom. Zij runnen het bedrijf samen met hun ouders Anjo (60) en Janneke (59). Ook Laura (30) – de vrouw van Herbert – behoort tot de maatschap.

Het melkveebedrijf ligt op steenworp afstand van de Duitse grens. Achter de in 2013 gebouwde stal doemen de immense Duitse windmolens op. De melkveehouders hebben 330 melk- en kalfkoeien op 135 hectare. Op een tweede locatie in Nieuw-Weerdinge (Dr.) zijn 150 stuks jongvee van 7 maanden en ouder gehuisvest.

De melkveehouders doen sinds december 2020 aan monovergisting. Ze investeerden in totaal €500.000 om monovergisting mogelijk te maken. Ze verwachten deze investering in 6 tot 7 jaar terug te verdienen. Links op de foto is de navergister en opslagsilo zichtbaar. Die heeft een capaciteit van 2.500 kuub.

Er gaat op dit moment zo’n 25 kuub dagverse mest naar de monovergister. De melkveehouders benutten daarmee zo’n 70 % van de vergistingscapaciteit. “Een omvang van 400 koeien zou perfect aansluiten op de capaciteit van onze monovergister”, zegt Jos Bom. Fabrikant Biolectric verzorgt het onderhoud.

Input van dagverse koemest is cruciaal voor het rendement van de monovergister. De melkveehouders hoefden geen stalaanpassingen te doen. De stal was al voorzien van een dichte vloer en een afstortput. Met behulp van mestschuiven wordt er iedere twee uur mest naar de afstortput geschoven. De mest wordt daar automatisch gemixt.

De afstortput heeft een capaciteit van 300 kuub. Vier keer per dag wordt er mest vanuit deze put naar de monovergister gepompt. “We houden het mestpeil in deze put laag”, zegt Jos Bom, die zich hoofdzakelijk over de werking en het (klein)onderhoud van de vergister ontfermt. “De olie van de twee motoren moet worden ververst en zo nu en dan moeten bougies en filters worden vervangen.” Anjo Bom: “Je bent niet hele dagen druk met monovergisting. Maar het vraagt wel de nodige aandacht. Dat moet je niet onderschatten.”

De melkveehouders beuren SDE-subsidie voor de productie van groene stroom (aangevuld tot 12,5 cent per kilowattuur) en voor het hergebruik van warmte (aangevuld tot 9,5 cent per kilowattuur), met een looptijd van 11 jaar. De ligboxenstal en drie woningen zijn dankzij de monovergister van het gas af. “De uitstoot van CO2 op ons bedrijf is met 20 % verlaagd. Daar komt de energiebesparing nog bij.”

De melkveehouders zijn tevreden over de werking van monovergisting. “Het draait goed”, zegt Jos Bom, die aangeeft dat input van dagverse koemest cruciaal is voor het rendement. De melkveehouders volgden de ontwikkelingen rondom monovergisting al sinds 2016. Ze tekenden een intentieverklaring bij Jumpstart om zich te verzekeren van SDE-subsidie. In november 2019 achtten ze de tijd rijp om hun plannen in gang te zetten.

De melkveehouders experimenteren met het nadrogen van mest. Ze gebruiken vrijgekomen warmte van de monovergister voor deze droogvloer. De warme lucht gaat via een buis naar deze loods en komt via gaatjes in tyleenbuizen bij de mest. “We werken met biobedding. De koematrassen worden bedekt met gedroogde biobedding. De biobedding van de diepstrooiselboxen wordt verder niet gedroogd.”

Na het vergistingsproces blijft digestaat over. Dit mestproduct wordt gescheiden in een dikke en een dunne fractie. De dunne fractie wordt opgeslagen en wordt uitgereden op het land. De melkveehouders werken samen met meerdere akkerbouwers. “We ruilen grond en zetten mest af. Dat is hier geen probleem”, aldus Jos Bom, die binnenkort de uitslagen krijgt van de precieze gehaltes in de mest.

De koeien liggen in een dikke laag biobedding.

De melkveehouders beschouwen monovergisting als een stukje verbreding en optimalisatie. “Het is een overzichtelijke manier om mest te verwaarden”, zegt Jos Bom. De melkveehouders investeerden ook in zonnepanelen. Op twee bedrijfslocaties liggen in totaal 1.900 zonnepanelen.

In 2012 hielden de melkveehouders 120 koeien in een verouderde 2+2-rijige stal. De bouw van de 0+6+0-rijige stal in 2013 betekende de opmaat voor een serieuze schaalvergroting.

De melkveehouders bouwden in de nieuwe stal een kantoor- en vergaderruimte en een kantine.

De koeien worden driemaal daags gemolken in een ruim opgezette 28-stands swingover-melkstal (rapid exit). De melktijden zijn: 6.30 uur, 13.30 uur en 21.30 uur.

De factor arbeid staat driemaal daags melken niet in de weg bij de maatschap. De melkveehouders kunnen putten uit een groep van zo’n tien melkers, waaronder deze twee dames.

Het rollendjaargemiddelde is 12.500 liter, met 4,10 % vet en 3,40 % eiwit. “Met de introductie van driemaal daags melken is de productie gestegen van ruim 30 liter per dag naar zo’n 38 liter per dag”, aldus Anjo Bom.

De melkveehouders werken met twee productiegroepen. De hoogproductieve dieren krijgen iets meer zetmeel en wat minder eiwitrijk voer. Bij de laagproductieve groep is dat net andersom.

Na enkele warme periodes investeerden de melkveehouders vorig jaar in vijf grote HVLS-ventilatoren. Die kostten €6.000 per stuk. De melkveehouders installeerden de ventilatoren deels zelf.

De koeien krijgen een TMR-rantsoen gevoerd. Het aandeel ruwvoer in het rantsoen is 58 %. De melkveehouders hechten veel waarde aan het aanbieden van smakelijk voer om tot een goede voeropname te komen. De melkveehouders hopen het mengproces ooit elektrisch te kunnen doen. “Dat bespaart 1.000 liter brandstof per maand”, zo berekent Herbert Bom.

De melkveehouders mengen losse grondstoffen bij. Die worden opgeslagen in de ruime kapschuur. De melkveehouders wisten hun voerkosten vaak onder 10 cent te houden. “Met de huidige voerprijzen lopen de voerkosten op richting 12 cent per liter”, zo vertelt Anjo Bom.

De silo’s voor de monovergisting zijn binnen het bouwblok geplaatst en waren snel vergund. Drie kuilplaten moesten wijken voor de nieuwe mestsilo’s. De melkveehouders legden twee ruime sleufsilo’s aan voor de opslag van mais. De silo’s zijn 52 meter lang, 12 meter breed en 2,5 meter hoog. Met gebakken klinkers – afkomstig uit het centrum van Coevorden – hopen de melkveehouders slijtage op de vloer te voorkomen.

Mts. Bom Wessels heeft sinds 2016 een zorgboerderij. De melkveehouders bieden dagbesteding aan voor maximaal 25 kinderen met een autistische stoornis. De kinderen helpen onder meer mee met het instrooien van de kalverhokken.

Een deel van het melkvee wordt gehouden in de oude stal op het bedrijf. De nieuwe stal is een oase van lucht en licht.

De melkveehouders laten graag zien wat ze doen. Ze organiseren op zaterdag 18 september een Boerderijdag voor geïnteresseerde burgers. Collega-boeren zijn op vrijdag 17 september tussen 10.00 en 16.00 uur welkom aan de Verlengde Scholtenskanaal OZ 23 in Emmer-Compascuum (Dr.).

Beheer
WP Admin