Ministerie wint rechtszaak over vangletsel pluimvee

Vangletsel bij vleeskuikens is een lastig op te sporen en aan te tonen kwestie. Pas na de slacht komen de verwondingen aan het licht, en is dan nog met zekerheid te zeggen wanneer de dieren gewond zijn geraakt? Het kan immers tijdens het vangen zijn gebeurd, maar ook tijdens transport naar de slachterij of in de slachterij zelf. Verschillende rechtszaken zijn hier al over gevoerd. Een nieuwe uitspraak van het CBb werpt een interessant licht op deze vragen. Het gaat om een hoger beroep, aangespannen door het ministerie van LNV (de baas van de NVWA), tegen een uitspraak van rechtbank Rotterdam in een zaak tegen een pluimveehouder.

€ 1.500 boete

In februari 2017 kreeg de pluimveehouder € 1.500 boete omdat na de slacht bij de ‘ontvederde karkassen’ bloeduitstortingen en andere kwetsuren aan het licht kwamen. Volgens de NVWA was duidelijk dat dit vangletsel betrof. De pluimveehouder vond dat dat niet bewezen was en maakte bezwaar. Dat werd afgewezen, maar bij de rechtbank Rotterdam kreeg hij gelijk, waarop LNV in beroep ging bij het CBb. Dat geeft op zijn beurt het ministerie gelijk en overrulet de rechtbank, onder meer met de vermelding dat die geen rekening houdt met eerder gedane uitspraken hierover.

2% grens

Een van de discussiepunten is de grens van 2% vangletsel die de NVWA hanteert. Blijkt bij een steekproef dat meer dan 2% van de kuikens gehavend is, dan volgt een sanctie. Volgens de pluimveehouder is er geen grond voor die grens. De Rotterdamse rechter gaat daar in mee, overigens om een bijzondere reden. Volgens de rechter is elk letsel verboden door de Transportverordening. Het CBb oordeelt dat er wel degelijk een goede grond is voor de 2% grens. Weliswaar is elk letsel in strijd met de wet, maar dat is niet werkbaar, kort gezegd.

Ook een ander belangrijk argument van de pluimveehouder houdt geen stand. Aan de kleur van bloeduitstortingen is te zien hoe oud ze zijn, maar die grens is niet scherp en dus onvoldoende bewijs, vindt die. Hetzelfde zou gelden voor het criterium dat plekken van meer dan 3 centimeter niet in de slachterij ontstaan kunnen zijn maar in een eerder stadium. Het CBb veegt beide argumenten van tafel.

Ten eerste is er in de slachterijen amper tot geen letsel – de dieren worden in een roes gebracht. Door die roes zijn grote bloeduitstortingen bovendien fysiek nagenoeg onmogelijk. Verder ontstaat er tijdens transport, uitgezonderd bij ongelukken, ook amper tot geen letsel. De kleurschaal is weliswaar glijdend, maar dat wil niet zeggen dat kleurverschil geen indicatie is van de ouderdom van een bloeding, aldus het college. Een bloeding van 2 minuten oud heeft een helderrode kleur, en een bloeding van 12 uur oud is donkerrood of paars.

Transportverordening

De rechter maakt ook een eind aan de twijfel of de Transportverordening eigenlijk wel van toepassing is bij het vangen van de dieren in de stal, dat immers gebeurt voorafgaand aan het transport van de dieren: ja, dus, zegt het CBb.

Dan de steekproefgrootte: de NVWA heeft 2 x 2 minuten staan turven langs de slachtlijn en komt zodoende op ruim 4% letsel bij de dieren. Volgens de pluimveehouder is dat statistisch niet verantwoord. Het CBb is hier snel klaar mee: dat hoeft ook niet statistisch verantwoord te zijn, zo is al in eerdere rechtszaken gebleken.

Ook pogingen om de onpartijdigheid van de controleur en de deugdelijkheid van zijn verslag in twijfel te trekken slagen niet. “De maatschap heeft betoogd dat niet is aangetoond of aannemelijk gemaakt dat het vangletsel aan haar is toe te rekenen. Uit het voorgaande volgt echter dat de overtreding, gelet op de kleur en grootte van de bloedingen die de toezichthouder heeft geconstateerd, moet zijn begaan bij het vangen van de kuikens. De minister heeft dan ook terecht de overtreding aan de maatschap toegerekend.”